Ederveen neemt na 18 jaar afscheid als burgemeester: 'Ik probeerde altijd Anton te zijn'

Anton Ederveen neemt na achttien jaar afscheid als burgemeester van gemeente Valkenswaard. Dit is zijn afscheidsinterview met Valkenswaard24. Aan tafel op zijn kantoor in het gemeentehuis blikken we terug op zijn periode als burgervader. "Het was een beetje Alice in Wonderland in het begin."

Ederveen had al de nodige bestuurlijke ervaring voordat hij in Valkenswaard begon. Hij werkte als persoonlijk medewerker van een politieke partij in Den Haag en was actief binnen het CDA. Later werd hij wethouder in Amsterdam Nieuw-West, een gebied met complexe sociale vraagstukken. “Als je wethouder kunt zijn in Nieuw-West en je overleeft dat, dan kom je er wel”, zegt hij lachend.

Toen hij de kans kreeg om burgemeester van Valkenswaard te worden, greep hij die met beide handen aan. “Mijn vrouw en ik kenden de plaats niet echt, maar we hadden een appartement in Eindhoven. Dus gingen we kijken: zien we ons hier wonen?” vertelt hij.

Zijn start was meteen pittig: “Na driekwart jaar viel het college en stond ik er alleen voor. In zo’n situatie leer je snel. Gelukkig had ik al ervaring met politiek en bestuur, dus ik wist hoe de trucendoos werkte.”

Alice in Wonderland

De eerste periode als burgemeester voelde voor Ederveen als een sprong in het diepe. “Het was een beetje Alice in Wonderland in het begin”, zegt hij. “Je krijgt van nature gezag, puur door de functie die je bekleedt. Maar het duurde even voordat ik de volle impact van het ambt echt besefte.” Hij probeerde vooral dicht bij zichzelf te blijven. “Ik heb altijd geprobeerd Anton te zijn. Maar ik merkte ook dat mensen mij in de eerste plaats als ‘de burgemeester’ zagen en niet per se als Anton.”

De kracht van Valkenswaard

Ederveen raakte in de loop der jaren steeds meer verknocht aan Valkenswaard. “Het is een geweldig dorp. Mensen die hier wonen, beseffen soms niet hoe uniek het is. De nabijheid, de gezelligheid, de betrokkenheid bij elkaar. Het is een dorp met een compleet aanbod: evenementen, natuur, voorzieningen. Dat maakt het bijzonder.”

Toch bleef Valkenswaard niet onaangetast door de tijd. “We zijn nog steeds een beetje dat ‘Gallische dorpje’ dat niet wil wijken voor de invloed van buitenaf, maar de samenstelling van de samenleving is wel veranderd. Toch geldt hier: als je meedoet en aansluit, word je opgenomen.”

Grootste prestaties en hoogtepunten

Een groot deel van zijn werk speelde zich achter de schermen af. “Mijn rol was vooral anderen in staat stellen succesvol te zijn, verbindingen leggen, zaken aan elkaar knopen. Een traject waar ik trots op ben, is de herinrichting van het centrum. We zijn er tien tot vijftien jaar mee bezig geweest om de Markt en de nieuwe N69 te realiseren. Nu is het eindelijk zoals we het destijds hebben bedacht. Dat is waanzinnig.”

Een andere grote uitdaging was de coronacrisis. “Alles wat Valkenswaard kenmerkt, kwam abrupt tot stilstand. Een lege Markt, geen auto’s, geen mensen, het was surrealistisch. Ik liep naar het gemeentehuis voor crisisoverleg en het dorp voelde uitgestorven.” Toch zocht hij samen met ondernemers en inwoners naar wat wél mogelijk was. “We bedachten creatieve oplossingen zoals een drive-through door het centrum, kerstpakketten werden op de gemeentewerf vanuit de auto opgehaald en er waren serenades bij verzorgingstehuizen.”

Uitdagingen en kritiek

Niet alles ging vanzelf. “Er zullen altijd mensen zijn die de vlag uithangen als ik de deur achter me dichttrek”, zegt hij met een lach. “Dat hoort bij democratie. Je kunt het nooit iedereen naar de zin maken. Wat belangrijk is, is dat de meerderheid rekening houdt met de minderheid.”

Dat bleek ook tijdens moeilijke dossiers zoals de opvang van Syrische vluchtelingen. “Mensen uitten hun onvrede op sociale media. Toen zijn mensen hier naar het gemeentehuis gekomen en ben ik gewoon in de raadszaal gaan staan en heb gezegd: 'vraag maar'. Kritiek moet je horen en oppikken. Het is mijn taak om uit te leggen waarom bepaalde keuzes worden gemaakt."

'Functie elders' voor Anton Ederveen

Met zijn vertrek sluit Ederveen een belangrijk hoofdstuk in zijn leven af. Wat de toekomst brengt, weet hij nog niet precies, legt hij uit. “Ik ben me aan het oriënteren op een 'functie elders'. Het burgemeesterschap achterlaten is lastig, want ik houd van dit ambt. Maar als ik echt iets anders wil, is dit het moment. Het is ook ruimte te maken voor een nieuwe burgemeester."

Toch ligt een nieuwe burgemeesterspost niet direct voor de hand, want dan moet hij verhuizen naar de betreffende gemeente. "We willen hier blijven wonen. Mijn zoon zit op school in Valkenswaard en we voelen ons thuis in deze gemeenschap. Het wordt ook een uitdaging om te zien hoe dat is met een nieuwe burgemeester."

Op de vraag of hij landelijke politiek ambieert, blijft hij voorzichtig. "Dat zou een optie kunnen zijn, maar het is belangrijk dat daar de juiste mensen staan: mensen die verantwoordelijkheid nemen."

Een boodschap aan Valkenswaard en zijn opvolger

Aan zijn opvolger heeft hij een duidelijke boodschap: “Neem de ruimte om echt burgemeester van Valkenswaard te zijn. Dit dorp verdient iemand die zich volledig inzet en met aandacht luistert.”

Hoewel hij klaar is voor een nieuw hoofdstuk, zal hij het ambt missen. "De ontmoetingen, het mogelijk maken van dingen, mensen zien opbloeien in hun talent, dat is uniek aan dit werk. Maar at the end of the day: de burgemeester is niet de baas van de gemeente, de gemeenteraad is dat. En ik ben trots dat ik die raad en deze gemeenschap heb mogen dienen."

Hij sluit af met de woorden: "De vraag is altijd: 'word ik er gelukkig van?' Dat was de afgelopen achttien jaar bij mij altijd het geval. Dat wens ik iedereen toe in hun werk." En voor de inwoners? “Blijf Vallekeswirds. We zijn een dorp waarin we dingen samen doen en elkaar vasthouden. Als we dat blijven doen, komt het goed."

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android