Nu 80 jaar geleden: Grondaanval van Operatie Market Garden begint bij onze grens
Het is drie minuten voor 14.00 uur, 17 september 1944. Rond Neerpelt onder Valkenswaard maakt de Britse artillerie zich op voor een zware beschieting van het grensgebied dat wemelt van de Duitsers. 350 kanonnen worden geladen. Ze wachten op het schietbevel.
Bekijk de volledige liveblog bij Omroep Brabant
Het is dinsdag 17 september 2024 precies tachtig jaar geleden dat Valkenswaard bevrijd werd. Om 14.00 uur krijgt de bemanning van de Britse kanonnen onder Valkenswaard het bevel het vuur te openen. Massaal bulderen 350 geallieerde kanonnen. Het dichtbegroeide bosgebied onder Valkenswaard en Borkel en Schaft, dat vol zit met ingegraven Duitse troepen, krijgt de volle laag van dit inleidende bombardement, zoals het heet. Want de artillerie heeft nog meer klaar liggen.
De verwoestende artillerie-barrage onder Valkenswaard was ruim een half uur oorverdovend. De volgende fase is nu aangebroken. Er komt een ‘vuurwals’ aan.
De geallieerde kanonniers krijgen het bevel het doel 360 meter vooruit te verschuiven. En weer vuren de kanonnen minutenlang. 900 meter aan beide kanten van de weg verandert het bosgebied in een hel van vuur en ontploffende granaten. De doorgaande weg wordt ontzien om kraters te voorkomen die de opmars kunnen vertragen. Want de opmars komt er aan.
Generaal Brian Horrocks beveelt de opmars. Het grondoffensief 'Garden' begint. De immense kolonne van 35.000 voertuigen kan gaan rijden. De Irish Guards staan voorop. Achter hen naar schatting 60.000 man, maar niet allemaal gevechtstroepen.
Tankcommandant Keith Heathcote staat vooraan in de lange colonne en roept via de boordradio ‘driver advance’. De Shermantanks zijn van de Irish Guards. Ze zien het als een eer zien om voorop te mogen gaan in de strijd. In totaal staan zeventig tanks klaar om op te rukken.
14.36 uur
Tankcommandant Keith Heathcote staat vooraan in de lange colonne en roept via de boordradio ‘driver advance’. De Shermantanks zijn van de Irish Guards. Ze zien het als een eer zien om voorop te mogen gaan in de strijd. In totaal staan zeventig tanks klaar om op te rukken.
14.40 uur
Intussen blijven de Britse kanonnen vuren. Ze voeren een barrage uit, ook wel 'vuurwals' genoemd. Ze verplaatsen hun vooraf bepaalde doelwitten iedere minuut 180 meter vooruit. Daarachter rukken de Britse tanks en pantserwagens op. Niet te hard want anders worden ze zelf getroffen.
14.45 uur
Totale hel in de bossen bij Borkel en Schaft langs de doorgaande weg: ontploffende granaten, exploderende bomen, schreeuwende Duitsers die diep wegkruipen in hun gecamoufleerde schuttersputjes en het geratel van de Britse rupsbanden. Er sneuvelen tientallen fallschirmjäger. Maar er zijn er ook die ontkomen en zich voorbereiden op een hinderlaag.
Typhoon-jachtvliegen cirkelen boven de oprukkende troepen. Ze kunnen meteen luchtsteun geven waar nodig. Ze hebben ieder acht raketten onder de vleugels. Zo’n negentig jachtbommenwerpers zijn standby om aan te vallen.
14.46 uur
De Duitse Majoor Kerutt ligt in de bossen en overleefde de beschietingen. Hij heeft een val opgezet. De hinderlaag. Duitse soldaten kruipen omhoog en schieten met antitankwapens vanaf de schouder en Sovjet-kanonnen op de passerende tanks.
14.48 uur
De ene na de andere Shermantank wordt geraakt. Negen geallieerde tanks schakelen de overlevende Duitsers uit. In twee minuten tijd blokkeren de Duitsers de complete geallieerde opmars onder Valkenswaard.
14.50 uur
Geallieerde tankbemanningen verderop in de kolonne - rond de Luikerweg - openen massaal het vuur op de bosjes en bomen van waaruit de hinderlaag begon. Britse militairen komen aanrennen en beginnen ook te schieten.
15.00 uur
Britse infanterietroepen onder Valkenswaard starten aanvallen in de flanken. Doel is om de ingegraven Duitse troepen in de bossen en loopgraven uit te schakelen
15.23 uur
De opmars van operatie Garden ligt nog steeds stil. Kolonel ‘Joe’ Vandeleur die achter in de colonne zit, roept via de radio luchtsteun op. Britse tanks vuren rode fakkels af op de Duitse doelen om ze zo te markeren en gele fakkels om de geallieerde posities aan te duiden. Typhoon-jachtvliegtuigen voeren zware luchtaanvallen uit. In een reeks aanvalsgolven vuren ze 427 raketten af op de Duitse stellingen onder Valkenswaard. Er komen intussen bulldozers om de tankwrakken weg te schuiven.
15.44 uur
Na het bombardement van de geallieerde vliegtuigen tussen Neerpelt en Valkenswaard kan de opmars verder. De oprukkende geallieerden van het Britse 30e korps onder Valkenswaard komen weer in beweging maar worden steeds opnieuw beschoten.
16.30 uur
Onder Valkenswaard hebben de Britse bulldozers geallieerde tankwrakken van de weg geschoven. Het 30e legerkorps kan weer oprukken via de doorgaande weg naar het noorden. Maar ze moeten rekening houden met zwaar Duits verzet en vertraging, nu al.
17.00 uur
Britse tanks vernietigen een paar Duitse 'stugs' onder Valkenswaard. De andere gemotoriseerde kanonnen trekken zich terug richting Eersel. De opmars verloopt traag omdat geallieerde troepen ook de bossen rond de doorgaande weg willen zuiveren.
Tegelijkertijd bereiken de eerste tanks van het grondoffensief de brug over de Dommel onder Valkenswaard. Ze passeren onderweg de wrakken van Duitse kanonnen die eerder zijn uitgeschakeld. Behoedzaam rukken ze verder op.
De Amerikaanse troepen in Grave, Veghel, St Oedenrode en Son nemen hun posities in voor de nacht en verstevigen de verdediging. De Britse grondtroepen bereiken aan het begin van de avond Valkenswaard. Er is afgesproken dat ze geen nachtelijke aanvallen ondernemen. Het doel morgen: oprukken naar Eindhoven en dan verder. Naar de volgende bruggen en Arnhem.
Einde van deze historische nieuwsblog, meer op: omroepbrabant.nl/brabantbevrijd
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android
