Engelse valkenier maakt beeld voor Sigaren en Valkerijmuseum in Valkenswaard

In een klein zaaltje van het Valkerijmuseum in Valkenswaard onthulde John Byrne donderdagmiddag 26 september het eigengemaakt beeld dat valkenier Karel Mollen voorstelt. Het museum is maar wát trots met de aankoop van de sculptuur van de Britse kunstenaar en valkenier.

Hij draagt een speldje van The British Falconers’ Club en zijn stropdas draagt symbolen uit de valkerij: John Byrne (56) uit Heathrow, een wijk in Londen-West. “Als beeldhouwer en praktiserend valkenier wilde ik altijd al het Valkenswaardse museum bezoeken vanwege de boeiende geschiedenis van de valkerij.

Een andere passie is het maken van beelden aan de hand van historische zwartwit-foto’s van de jaren 1900 tot nu toe.” Veel van zijn beelden hebben te maken met de valkerij, zoals valken, bekende personen uit de valkerijwereld en bekende Britse valkeniers. John Byrne refereert aan de bekende valkerijtekenaar George Edward Lodge. “Mijn eerste kunstwerk maakte ik voor het George Lodge Fonds: een beeld van Lodge met een valk op zijn handschoen.”

Vowley-Races

In het voorgesprek legt de valkenier/kunstenaar uit chavant-klei te gebruiken om het beeld te kleien en vervolgens in brons te maken. “Het zijn altijd gelimiteerde kunstwerken, want ze zijn natuurlijk duur, zeker bij puur brons. Daarom gebruik ik vaak een speciale bronshars, wat wel dezelfde kwaliteit heeft”, aldus John Byrne, die zijn kunstwerken meestal tentoonstelt op de sociale media. “Ik maakte dit beeld eigenlijk vanwege een Brits evenement onder de naam Vowley-Races, een valkenfeest van enkele jaren geleden, van het Britse Erfgoed voor de Valkerij. Leden van de Nederlandse Valkerij namen daaraan deel en brachten het boek over Karel Mollen mee. Toen ik de foto van Mollen zag, dacht ik: dáár wil ik een beeld van maken.”

Op de vraag hoe de Engelsman in Valkenswaard terecht is gekomen vertelt hij zijn kunstwerk op Facebook zet en een reactie krijgt van Arnoud Heike van het museum. “Hij was geïnteresseerd in een beeld van Karel Mollen voor Valkenswaard. Mollen was immers toch de laatste beroepsvalkenier”, aldus Byrne. De Familie Mollen krijgt een foto van het beeld te zien en is volgens hem erg onder de indruk van het eindresultaat, dat hij maakt aan de hand van foto’s uit het boek ‘Karel Mollen de laatste valkenier’, van Joke Peels-Mollen en haar kinderen Ingrid, Robert en Alice en kleinkind Sophie. De Valkenswaardse Joke Peels-Mollen is het kleinkind van Karel en het achterkleinkind van Adriaan Mollen.

Net voordat de officiële aanbieding plaatsvindt, wil John Byrne nog kwijt dat het Valkenswaardse museum echt uniek is. “I love it!” zegt hij, vanwege de verschillende onderwerpen die te bezichtigen zijn. “Het zien van de originele Mollen-huif voor de valk en het bijbehorende gereedschap is geweldig. En ik raak hier geïnspireerd om nog meer beelden te gaan maken van valkeniers.”

55 centimeter hoog

Zo’n vijftien personen verzamelen zich intussen in het zaaltje met op de eerste rij John Byrne, geflankeerd door Joke Peels-Mollen en haar dochter Ingrid. De voorzitter van het museum, Kees Streng, heet iedereen welkom, speciaal de familie Mollen, John Byrne, de voorzitter van de Vrienden van het museum mevrouw Tindemans, bestuursleden, enkele vrijwilligers en bestuurslid en valkenier Arnoud Heike, die het contact legt met de Britse kunstenaar/valkenier Byrne. Kees Streng: “John Byrne maakte een beeld van Karel Mollen, 55 centimeter groot en uitgevoerd in cold cast brons en schreeuwt om dichtbij bekeken te worden, misschien wel bestudeerd te worden. Arnoud Heike stelde voor het aan te kopen en in de bestuursvergadering van 31 juli 2024 werd besloten tot aankoop.” Volgens de voorzitter past het beeld goed bij het Valkenswaardse verhaal van de valkerij.

Dan worden mevrouw Peels-Mollen en John Byrne uitgenodigd het bronzen beeld te onthullen, waarna een applaus volgt. Het beeld stelt Karel Mollen voor, herkenbaar van de foto op de voorzijde van het boek. Eerste reactie van Joke Peels: “Daar staat ie dan, onzen opa!” Hierna krijgt de maker het woord en vertelt het gezelschap dat hij vanaf dag één vindt dat het beeld in Valkenswaard thuishoort. “Dit is het laatste stuk wat ik tot nu toe maakte, in een formaat dat goed in een museum past. Het is het enige exemplaar dat bestaat en ik ben trots om het te mogen aanbieden.”

Hierna krijgt de heer Robert Peels het woord en zegt dat hij blij en trots is aanwezig te mogen zijn bij deze gelegenheid. “We hebben eigenlijk geluk dat we hier zijn”, en herinnert de aanwezigen eraan dat na het overlijden van Karel Mollen in 1935 de spullen allemaal bewaard gebleven zijn en niet zijn weggegeven of verkocht. Vóór zijn overlijden wordt Karel Mollen benaderd om interviews te geven over zijn beroep als valkenier en wordt later de ‘Nederlands Valkeniersbond Adriaan Mollen’ opgericht. “Door deze zaken bij elkaar blijkt de waarde van de valkerij en vertelt de vader van Joke Peels het verhaal verder. Na zijn overlijden nam mijn moeder die taak over en bewaakte de spullen.” Hierna ontstaat een stichting en het eerdergenoemde boek. “Wij als familie zijn erg trots dat dit beeld een onderdeel van het museum is geworden.” Hij hoopt dat de plastiek drommen mensen naar het museum zal trekken en dat het erfgoed van de valkerij nog vele generaties bewaard mag blijven.

Als afsluiting wordt het prachtige beeld door de aanwezigen nauwgezet bekeken, waarbij de kunstenaar nog enkele details van het gietproces vertelt. Vooral de gelijkenis van het gezicht van Karel Mollen is volgens mevrouw Ingrid Molenaar-Peels verbluffend. “Maar het maken van de bolhoed was een hels karwei”, is de slotopmerking van de kunstzinnige Londense valkenier, die meestal vliegt met een smelleken als valksoort. 

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android