Ingrid neemt na 80 jaar afscheid van gesneuvelde vader: 'Ik laat je nu gaan, papa'

De oorlog heeft diepe sporen nagelaten. Ook voor de Valkenswaardse Ingrid Thijssen-Sonnentag. Haar vader kreeg een zeemansgraf nadat het Duitse oorlogsschip waarop hij zat, de 'Tirpitz', in 1944 werd gebombardeerd en zonk.

Mevrouw Ingrid Thijssen (1938) zit aan tafel met allerlei paperassen en een ingelijste foto van haar vorig jaar overleden man Jos. Ze wordt geboren in het dorpje Barsinghausen, in de buurt van Hannover. Haar vader Hans is chemisch-technicus op een kleine kolenmijn in het Duitse dorpje. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is hij één van de weinige mannen die er nog werkt. Telkens als hij gedwongen wordt om naar het front te gaan, weet zijn baas dat te verijdelen. Uiteindelijk ontkomt hij niet aan de dienstplicht en volgt in 1944 noodgedwongen een zes weken durende opleiding als militair. “Mijn moeder heeft hem daar nog één keer mogen opzoeken”, aldus Ingrid.

Hans spreekt met zijn vrouw Elly af dat hij in zijn brieven aan haar in het geheim zal laten weten waar hij zich bevindt. Ingrid: “Dat kon net zo goed het oostfront zijn als Noord-Afrika. Eéns schreef hij dat hij als zeeman op een kleine stoomboot zat op de Noordzee. Maar plotseling kreeg mijn moeder helemaal geen post meer.” Dan hoort ze in 1944 dat een Duits slagschip, de ‘Tirpitz’, in november is gebombardeerd en ondersteboven in een ondiepe fjord in Noorwegen verloren is gegaan.

Waarzeggers

Ingrid vervolgt: “Toen kwam het bericht dat mijn vader vermist was. Duitsland was vol met waarzeggers. Al die vrouwen die hun mannen verloren hadden, geloofden in waarzeggers en ook mijn moeder ging erheen. Ze kreeg te horen dat ze geduld moest hebben, hij zou gewoon gevangen zijn genomen.”

De gastvrouw weet te vertellen dat het slagschip bijna duizend bemanningsleden heeft en dat de zijwanden maar liefst 32 cm. dik zijn. Het vaartruig heeft een lengte van 251 meter en aan boord zijn acht kanonnen van 38 cm. met een bereik van 35 km. Als de bemanning compleet is, bestaat die uit 2400 koppen en staan er acht Arado-vliegtuigen op het dek. “De Tirpits lag in de Altafjord in het noorden van Noorwegen en het was ondenkbaar dat het schip ooit zou zinken. Het werd het lievelingsschip van Hitler genoemd, en de Eenzame Koningin.” Toch wordt het schip – mede voorbereid door toedoen van de bekende Noorse verzetsman Thor Heijerdahl aangevallen door Britse onderzeeërs en zwaar beschadigd. Er worden duizend specialisten heen gestuurd om het oorlogsschip te repareren.

Als de Duitse troepen zich in 1944 terugtrekken, gaat ook de Tirpitz aan het varen maar blijkt toch veel geleden te hebben. Daarom wordt ’n stukje verder, bij Tromsø, een nieuwe plek gekozen om permanent te blijven liggen als drijvend fort.

Op 12 november 1944 krijgt de Tirpitz de genadeslag. Britse Lancaster-vliegtuigen, vertrokken vanaf Russische vliegbases, gooien zes ton aan bommen. De trots van het Duitse Rijk gaat binnen negen minuten ten onder, door de aanval met 77 Tall-boy-bommen van 5.400 kilo per stuk.

Tromsø

“Waarschijnlijk sneuvelden er 971 militairen, waaronder mijn vader, terwijl er 82 werden gered.” Na de oorlog gaat het leven in Barsinghausen verder zonder vader, en met mijn zieke moeder. “Als het niet goed met mij ging, riep ik altijd om mijn vader en riep: Papa, help me alstublieft! Voor mijn gevoel hielp hij me ook echt”, volgens Ingrid, en ze belooft hem nog eens te gaan opzoeken als ze groot is, in het ondersteboven liggende schip in Tromsø. “Ik verbeeldde me, dat alle dode lichamen nog in de boot moesten liggen. Wat ik niet wist, was, dat de Noren het schip in 1955/1956 hadden gesloopt.”

Later wordt Ingrid samen met haar man Jos fervent wandelaar in de Alpen. Toch besluit het gezin Thijssen in 1988 om gezamenlijk met de caravan naar Tromsø te gaan in plaats van de jaarlijkse wandelvakantie. “Er was een vereniging voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog die na enkele herbegravingen de aangetroffen lichamen uiteindelijk in de Noorse plaats Botn een laatste rustplaats bezorgde. Tijdens onze reis bezochten we alle begraafplaatsen en keken in de lijst van slachtoffers of papa daarbij stond.”

Op een gegeven moment vindt Ingrid in Kiel een groot oorlogsmonument voor de 103.000 gesneuvelde zeelieden van de Eerste en Tweede Wereldoorlog. In het gedenkboek van het monument staan 63.686 namen. “Ik vond hierbij na bijna vijftig jaar de naam van mijn vader terug. Daar heb ik enkele rozen met waterbuisjes kunnen neerleggen en heb gezegd: Zo papa, ik heb mijn belofte gedaan. Ik laat je nú gaan. Tot dan toe voelde ik me een gevangenisbewaarder die geen afscheid van zijn vader had kunnen nemen.”

Seemannsgrab

In de documenten die Ingrid op tafel heeft liggen zitten verschillende verhalen over de ondergang van het immense oorlogsschip en over het Tromsø Oorlogsmuseum ‘Tromsø Forsvarsmuseum’. Een verhaal met als titel ‘Die letzten Minuten der Tirpitz’ ligt er en een tijdschrift uit juli 1994 van de ‘Bordgemeinschaft’ van Slagschip Tirpitz.

Ook ligt er een brief van de Duitse Oorlogsgraven Commissie uit 1995, die vermeldt: “Ihr Vater hat ein sogenanntes Seemannsgrab gefunden.’

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android