Oorlogsdagboek Arnoldus van Daal in boekvorm gepresenteerd

In mei 2024 droeg Petra van Weeberg-van Daal het oorlogsdagboek van haar vader Nol van Daal over aan de Stichting Erfgoed 40-45 Valkenswaard en Waalre. Deze week bood de stichting aan Van Weeberg een minutieus uitgewerkt exemplaar van het dagboek aan, gedrukt en wel, in 124 pagina's.

Valkenswaardenaar Nol van Daal (Zandbergstraat) is ten tijde van de oorlog sigarenmaker en wordt gedwongen om met vele anderen van het sigarenfabriek voor de bezetter te gaan werken in het Duitse Oberndorf am Neckar. Daarom vindt de overdracht van het waardevolle dagboekje vorig jaar plaats in het Sigarenmuseum. Nu het oorlogsjournaal van Van Daal volledig is bewerkt en in boekvorm is verschenen, wordt opnieuw het museum als plaats van handeling gekozen. Het echtpaar Ans en Theo van de Loo van de Stichting Erfgoed 40-45 Valkenswaard en Waalre presenteren het boek officieel aan Petra van Weeberg-van Daal.

Tussen de sigarenbandjes, herinneringsfoto’s en andere objecten van de vroegere Valkenswaardse sigarenindustrie verzamelt zich een kleine delegatie van de familie Van Daal: dochter Petra met partner Jos, zoon Nol met partner Mieke en twee achterkleinkinderen Jesse en Esmee van Vinken. Ans van de Loo-Schuurbiers is degene die het dagboek heeft bewerkt en haar man Theo is bestuurslid van de erfgoedstichting.

Dertien stuks

“We hadden van je een mooi klein boekje gekregen van je vader en de stichting vroeg me om het eens door te lezen en of ik er iets mee zou kunnen. Dus ik ben begonnen met te kijken wie Nol van Daal was, en uiteindelijk heb ik hier het eindresultaat”, zo vertelt Ans van de Loo. “Het is een compleet boekwerk geworden.” Petra van Weeberg is zichtbaar verrast, Theo van de Loo vult aan: “Het is in een beperkte oplage gemaakt: dertien stuks. We zijn voornemens om een exemplaar te schenken aan het stadsarchief van Oberndorf als blijvend document. We hopen dat de mensen het daar ook gaan lezen en er een gevoel bij krijgen hoe de Valkenswaardenaren alles gevoeld en ervaren hebben in de tijd dat ze in Oberndorf moesten werken.”

Vol verwondering bladert Petra van Weeberg het eerste exemplaar door en ziet een uitgetikte tekst, aangevuld met achtergrondinformatie zoals foto’s uit Oberndorf, aktes van de burgerlijke stand, een bidprentje en allerlei plattegronden. Ook is een foto te zien van werknemers van Willem II die op kerstverlof naar Valkenswaard komen. Er staat een voorwoord in van de stichting met een foto van het aanbieden destijds van het originele dagboekje. Ans van de Loo: “De originele dagboektekst is recht afgedrukt, en wat ik erbij heb gevonden is schuingedrukt. Na dit werk ben ik wel even gestopt, want ik werd er zó depressief van. Het gaat zó vaak over sterfgevallen.”

Website

Petra van Weeberg dankt Ans en Theo van de Loo. “Ik weet zeker dat het de hele familie rond zal gaan. Ze zijn allemaal zeer geïnteresseerd. Zoiets moois had ik niet gedacht!” Er zal door de stichting een aparte website ontwikkeld worden met daarop onder andere de volledige tekst van het dagboek, zodat iedereen dat kan lezen. “Het is een te belangrijk document om in de kast te zetten en er niks mee te doen.”

Na afloop van de officiële overhandiging vertelt Ans: “Dit dagboek heeft veel losgemaakt, want ook andere mensen hebben de stichting een dagboek aangeboden uit de oorlogstijd. Bovendien zijn er bijzondere foto’s overgedragen, vaak met het verzoek om uit te zoeken wie er op staan.” Ze kijkt terug op vier maanden studie, onderzoek en tikwerk. Het dagboek begint met de datum 4 juni 1942 en eindigt op 1 november 1943. “Het notitieboekje had Nol van zijn moeder meegekregen met enkele potloden omdat hij graag tekende en schreef.”

Geen identiteit

Op de vraag aan Ans wat voor haar een grote hobbel was tijdens de bewerking, vertelt ze over de typhus die uitbreekt onder de arbeiders. “Er was geen medische zorg en soms gingen er wel dertig per dag dood.” Dan laat Theo nog een groot aantal foto’s zien met personen die nog geen identiteit hebben. “We gaan de foto’s publiceren op onze website en vragen iedereen of ze mensen herkennen.”

Op het einde van het gesprek, als de koffie op is en de koek verorberd, zegt Ans: “Vanmorgen ben ik begonnen met het vólgende dagboek.”

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android