Wonen tussen andere mensen wordt de trend voor mensen met dementie

Donderdag 27 maart werd een gezelschap van vijftig personen bijgepraat door twee experts, die elk op hun gebied dagelijks werken in de wereld van mensen met dementie. Op wetenschappelijke wijze spraken de heren over woonvormen voor deze groep mensen en over de wijze waarop mensen met dementie en hun mantelzorger in het leven staan.

Het burgerinitiatief Dementie Vriendelijk Valkenswaard organiseert wekelijkse Ontmoeting op dinsdag en samen met het Centrum voor Muziek en Dans maandelijks op vrijdagochtend Samen zingen, allebei in de Ontmoetingskerk aan de Julianastraat. Bovendien worden in samenwerking met Valkenhof en CordaadWelzijn instructeurs opgeleid voor het gebruik van VR-brillen waarmee personen een beeld kunnen krijgen van wat dementie is. Afgelopen donderdag organiseerde Dementie Vriendelijk Valkenswaard een minisymposium met als titel: Thuis wonen met dementie.

Mantelzorgwoningen

Om half vier opent dagvoorzitter Aico Visschers, voorzitter van Dorpsinitiatief Borkel en Schaft, de bijeenkomst. “Mooie opkomst van verschillende partijen, zoals zorgtrajectbegeleiders, mantelzorgmakelaars, vertegenwoordigers van dagbestedingscentra, medewerkers van Valkenhof, mensen van de wijkcommissie, vrijwilligers, mantelzorger en ook de gemeente Valkenswaard.” Terwijl de techniek het gezelschap even in de steek laat, is er gelegenheid voor enkele vragen of opmerkingen. Een afgevaardigde van de GGD: “Mantelzorgwoningen is een mooi onderwerp maar staat niet op de agenda.” Wethouder Bram Bots licht de actuele situatie voor Valkenswaard toe en zegt: “Als gemeente hebben we het beleid pré-mantelzorgwoning vastgesteld, zodat al voordat sprake is van de nodige zorg, inwoners kunnen voorsorteren door bijvoorbeeld een unit in de tuin te zetten.” Daarna stelt Aico Visschers de eerste gastspreker voor: Frank Dillen.

Deze voormalige architect heeft zich toegespitst op de processen en achtergrond van ontwikkelopgaves. Hij heeft aan de wieg gestaan van Dementia Village The Hogeweyk in Weesp. Inmiddels is hij internationaal consultant en betrokken bij diverse projecten voor Dementia Villages in het buitenland. In drie kwartier vertelt hij vooral over zijn ervaringen sinds 1990. “De rode draad in mijn betoog is het combineren van hardware en software. Niet de software die we gelukkig net aan de gang hebben gekregen, maar de stenen, de financiën, de gebouwelijke omgeving en de visie. Na die software komt er de hardware pas uit.” Volgens hem beginnen organisaties vaak bij de vraag: wat wil ik bouwen, zonder dat ze daarbij een duidelijke visie hebben.

Nieuwe levensfase

Doordrenkt met de nodige Engelse termen betoogt Van Dillen dat we thans op een breekpunt zitten van de sociale inclusie en hij begint een tijdpad dat start bij het begijnhofje van vroeger tot aan nu: bouw slim, economisch en vooral veilig. Na talloze Brabantse bouwprojecten te hebben aangestipt, besluit hij met de zinsnede Ouder worden is geen ziekte, maar een nieuwe levensfase om van te genieten.

Na enkele vragen beantwoord te hebben, volgt een korte pauze.

Dolf Becx is de tweede spreker. Oorspronkelijk historicus, maar al sinds 1985 geschoold in het vak 'wonen met zorg'. Hij heeft meegewerkt aan het realiseren van een groot aantal woonvoorzieningen voor ouderen, waarbij zorg wordt geleverd. De spreker is daarnaast consultant in de Böhm-zorgmethodiek die gebruikt kan worden bij gedrags- en geheugenproblemen.

Volgens hem is dementie veel te lang 'verborgen' achter gesloten deuren van verpleeghuizen. “Daardoor is onze kennis van, en ervaring met dementie in de praktijk nog heel beperkt, ondanks alle aandacht die het intussen gelukkig krijgt.” Zorgboerderijen zijn volgens hem letterlijk een 'natuurlijke' oplossingsrichting bij dementie. “Dat past naadloos in de Böhm-zorgmethodiek”, aldus Becx, die ervan overtuigd is dat je éérst veel meer van de cliënt moet weten voordat je hem kunt observeren.

Vrijheid

“Want omgaan met dementie is echt niet eenvoudig. Het begint in de thuissituatie waar betekenisvol contact moet zijn, gedrag van iemand met dementie herkend moet worden en er ook sprake moet zijn van dagbesteding. Want deze mensen mogen niet stil blijven zitten.”

Spreker onderstreept dat bij deze personen de vrijheid en het gevoel van vrijheid prioriteit moet hebben, en dat er een grote rol is weggelegd voor de partner en/of de mantelzorger. Hij onderstreept in zijn speech dat het niet meer mag gaan over dagopvang, maar over dagbesteding.

Opnieuw krijgen de aanwezigen de gelegenheid om vragen te stellen. “Is het zo dat er tegenwoordig méér mensen dementie hebben dan vroeger?” Het simpele antwoord is “Ja.” Dan wordt gesproken over AI, wat bij onderzoek kan helpen om bewegingspatronen te analyseren. Hiermee kunnen wellicht de eerste tekenen van dementie worden ontdekt.

Twee dames van Alzheimer Nederland bieden spontaan aan om een dementie-check uit te voeren in de gemeente Valkenswaard, zodat meer inzicht verkregen kan worden in de lokale situatie. Wethouder Bram Bots aanvaardt deze sympathieke geste en na een dankwoord van Aico Visschers wordt de bijeenkomst afgesloten.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android