Portret van valkenier Jac van Gerven: ereburger van Valkenswaard met een reden

Bij de ingang van het Valkerij en Sigarenmakerij Museum in het Carolusgebouw hangt rechts een schilderij met daarop afgebeeld J.M. (Jac) van Gerven, samen met een roofvogel. Onder en schilderstuk hangt het veelzeggende tekstbordje: 'Jacques van Gerven Stichter en 25 jaar conservator Founder and 25 year curator'.

Jac van Gerven is op het kunstwerk afgebeeld als een valkenier. Hij draagt een speciaal vest dat uitermate geschikt is om in de vrije natuur te dragen. Rechtsonder heeft de schilder een havik afgebeeld en hiermee suggereert hij alsof de vogel rust op een handschoen van Jac. Op de vraag aan Jac waaróm dit schilderij ie gemaakt, zegt hij: “Wij zijn naar Schloss Falkenlust in Brühl geweest met de museumvrijwilligers. Toen was het bestuur op het idee gekomen: Jac heeft zoveel gesjouwd in de valkerij, we moeten iets doen. Ik was al in de 80 en je weet maar nooit.” Hij lacht en zegt dat daar enkele foto’s van hem zijn gemaakt. Het bestuur lanceert het idee om een schilderij van valkenier Jac te laten maken met zijn vogel, Dina genaamd, naar zijn moeder.

Olieverf

“Niemand hoefde geheimzinnig te doen, want dan moet er iemand komen om te schilderen. Toen kwam valkenier Johan Kolman, woonde vroeger in Nederland en nu in Ierland, en was een leerling van mijn vriend Henk Slijper, schilder en ornitoloog. Toen is hij een hele dag bij ons thuis geweest en heeft in de kamer geschetst. Mijn kleinkinderen vonden het geweldig.” Zo ontstaat het schilderij van de Valkenswaardse valkenier met zijn havik, in olieverf. “Bij de één of andere gelegenheid is dat toen aangeboden.”

Het schilderij is links onderin gesigneerd als J.B. Kolman 2012 en verwijst naar kunstschilder Johan Kolman, geboren in Hilversum in 1954. Hij bezoekt de kunstacademie in Laren, waar hij overwegend les krijgt van H.J. Slijper, een bekende Nederlandse kunstenaar en valkenier. Als professional werkt hij meestal in opdracht, zoals het portretteren van de favoriete valken voor hooggeplaatste Arabieren in Abu Dhabi.

Adriaan Mollen

Op zijn website staat te lezen: "Door de jaren heen heeft hij zich gespecialiseerd in het schilderen van portretten van mensen en roofvogels. Door het combineren van deze twee specialiteiten wordt hij door valkeniers zeer gewaardeerd. Onder valkeniers is hij ook bekend door zijn illustraties in het jaarboek van het Nederlands Valkeniers Verbond Adriaan Mollen, waar hij sinds 1974 lid van is. Hij verzorgt al vele jaren de voorplaat hiervan, in navolging van zijn leraar Henk Slijper. Johan werkt vooral in olieverf en gouache(waterverf)."

Op de achterkant van het schilderij staan allerlei notities. Er worden tips gegeven over het reinigen en je leest over konijnenlijm en over lood uit pijpaarde.

Als Jac in november 2020 wordt benoemd tot ereburger van Valkenswaard, wordt opnieuw zijn belangrijke rol duidelijk in de lokale, nationale en internationale valkerij. “Zeg je in Valkenswaard valkerij, dan zeg je Jac van Gerven”, zo begint burgemeester Anton Ederveen zijn toespraak over de man die de valkerij inzichtelijk en zichtbaar heeft gemaakt. “Je was sparringpartner bij een promotiestudie, initiator en oprichter van het museum, conservator en werkte aan het doorontwikkelen van de fournituren van de valkerij.” Jac van Gerven verbetert de techniek voor het maken van huiven, bellen, schoenen en langveters. Op de heide realiseert hij een vangplaats, waar toen achtduizend bezoekers naar toe komen. Hij heeft ook een koninklijke onderscheiding: een eremedaille in goud, in 1992, verbonden aan de Orde van Oranje-Nassu.

Unesco

De vijfde ereburger van Valkenswaard heeft veel bijgedragen aan het feit dat zowel de Nederlandse Corsocultuur als de Valkerij door UNESCO officieel zijn ingeschreven op de Representatieve Lijst van Immaterieel Erfgoed van de Mensheid.

Maar het jagen met de vogel op de hand laat Jac voortaan graag aan andere over. “Ik jaag niet meer, tenzij ik word uitgenodigd voor de jacht in Nederland of België”, zegt hij nuchter.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android