Sigarenfabrikant, schenker en familieman: het verhaal van Frans van Best

In het depot van het Sigarenmakerij en Valkerij Museum aan de Oranje Nassaustraat staat dit portret van de man die de sigarenindustrie van Valkenswaard voortzet en uitbouwt tot een groot succes: Frans van Best. Dit is het verhaal van de invloedrijke man.

Frans van Best wordt geboren op 7 juli 1880 als zoon van Antoon van Best, gehuwd met Maria Catharina Wilhelmina Pompen. Frans huwt met Etty (H.J.M.) Wiegersma, geboren 30 mei 1890. Zij is dochter van de bekende dorpsarts Jacob Wiegersma uit Lith en een zus van arts/kunstenaar Hendrik Wiegersma uit Deurne. Frans volgt zijn vader op als directeur van de sigarenfabriek.

In zijn tijd wordt de export van sigaren steeds belangrijker, zo ook in Nederlands-Indië, met het sigarenmerk Montagnard. Onder zijn leiding wordt in 1939 het 75-jarig bestaan van het bedrijf gevierd. Onlangs geeft Henk van Mierlo een inkijk in de handel en wandel van de sigarenindustrie tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij Frans van Beste zijn fabriek door deze periode heen heeft weten te loodsen. De Firma Gebr. Van Best houdt op te bestaan in 1955.

Carillon en Van Bestpark

Het echtpaar Van Best-Wiegersma laat aan de Leenderweg in 1928 Villa Zonnekant bouwen in Engelse landschapsstijl, naar ontwerp van de Leidse architecten L. en J.A. van der Laan. Bij gelegenheid van hun 40-jarig huwelijk schenken zij de gemeente een carillon met veertig klokken, dat in de toren hangt van de Nicolaaskerk. Bij de toreningang hangt een koperen plaquette waarop onder meer is aangegeven dat Frans en Etty van Best-Wiegersma de gulle gevers zijn van de beiaard. Frans overlijdt op 30 juli 1959 en Etty op 25 februari 1982. Het paar ligt begraven op de oude begraafplaats aan de Kerkhofstraat.

Valkenswaard kent een Frans van Beststraat, een Van Bestpark evenals een Etty Van Best-Wiegersmapad. Ook het Theehuis van Mevrouw van Best is in Valkenswaard een begrip, met behalve het fraaie theehuis ook een prachtige parktuin.

Swagemakers

Theo Swagemakers is de schilder. Hij wordt geboren in een familie van industriëlen. In 1923 gaat Swagemakers naar de academie in Brussel, nadat hij in de leer is geweest bij Jan van Delft. De kunstenaar studeert ook in Parijs waar hij eveneens exposeert en opdrachten krijgt. In 1929 vestigt hij zich in Amsterdam en schildert veel portretten en stillevens. In opdracht van de stad Breda schildert hij de vier prinsessen en maakt hij portretten van Juliana en Beatrix. Ook kerkvorsten en industriëlen legt hij vast. Swagemakers blijft schilderen tot zijn overlijden in 1994 in het Rosa Spierhuis voor oudere kunstenaars in Laren.

Rechts beneden staat Februari 1949. “Volgens mij staat er dat de geportretteerde de leeftijd van 69 jaar had’, laat Paul Dumay, directeur van Art Dumay in Nuenen, desgevraagd weten. Aet, afgeleid van aetas, betekent letterlijk: in leeftijd van. En het brandmerk op de achterzijde van de handgemaakte houten lijst stelt de letters AJH voor, verwijzend naar de beroemde Amsterdams lijstenmaker A.J. Heijdenrijk.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android