Project Parlement der Dingen van start: 'Wij zijn benieuwd wat het zal gaan worden'

Het Parlement der Dingen is dinsdag van start gegaan. Zo'n zeventig belangstellenden luisterden in Theater De Hofnar in Valkenswaard naar een afwisselende presentatie over het project. Het doel is om de valkerij en het bloemencorso, als onderdelen van Unesco immaterieel erfgoed, meer in the picture te gaan zetten, samen met de sigarenmakerij.

Zowel het corso als de valkerij zijn door Unesco toegevoegd aan de Representatieve Lijst van Immaterieel Erfgoed van de Mensheid. Door een initiatief op te zetten vóór en mét Valkenswaard willen de organisatoren een verbinding leggen met de toekomst van het corso en de valkerij, waaraan voor dit project ook de sigarenmakerij is toegevoegd. Onder de naam Parlement der Dingen wordt deze infoavond georganiseerd, die in het teken staat van ontmoeten, ervaren en meedenken, het proeven van ideeën, verhalen en plannen.

Corso, valkerij, sigarenmakerij

Voorafgaand aan de bijeenkomst stellen diverse aanwezigen zich de vraag: Wat zal het inhouden? Is het niet wat wazig allemaal? Wat wordt er vanavond van ons verwacht? Onder de belangstellenden bevinden afgevaardigden vanuit het bloemencorso, de valkerij, de sigarenmakerij, De Hofnar en de gemeente. Ook een grote groep algemeen geïnteresseerden is op de uitnodiging afgekomen. Als even later iedereen een plekje heeft gevonden in de grote theaterzaal volgt een kort introductiefilmpje.

Het vertelt over de kleurrijke corsocultuur, het ambacht van de sigarenmakerij en het landschap van de eeuwenoude valkerij. ‘Tradities verdienen mensen’, zo klinkt het. ‘Voortdurend in beweging schuren ze soms met het nu. Maar wat vindt het erfgoed zelf? Valkenswaard wil als eerste plek op de wereld het erfgoed tot spreken brengen door stemlozen een stem te geven.’ Als voorbeeld geeft de verteller de valk, de sigaar of de dahlia. “Wat hebben zij ons te zeggen?’ Hiermee is de essentie van deze voorlichtingsavond neergezet.

Daarna heet Steye van Dam als leider van de bijeenkomst iedereen welkom. Hij realiseert zich dat de meesten geen helder beeld zullen hebben van het begrip Parlement der Dingen. “Vandaar deze avond, dan kunnen we daarover in gesprek.” De organisatie weet volgens hem ook niet echt wat het begrip inhoudt. “Wel hebben we een grof idee, maar hoe het zal zijn, is nog onduidelijk.” Volgens hem is Parlement een gesprek en worden met Dingen onderwerpen bedoeld. “Het gaat vanavond vooral over een parlement tússen de dingen; een gesprek dóór de dingen zelf.”

Status in stand houden

Vincent van Herk vertelt als programmamanager voor Unesco over het hoe en waarom van het project. Als lid van de Cultuurraad van Valkenswaard is hem gevraagd hoe invulling te geven aan het Parlement der Dingen. “Het is belangrijk om de status op de Unesco-lijst in stand te houden, door aandacht te geven aan de drie immateriële cultuuronderwerpen sigarenmakerij, valkerij en corso.”

Dan declameert Thecla Hersbach een gedicht over haar beleving van het proces met als beginzin: ‘Wanneer de wind keert.’ Op originele wijze brengt ze verbinding tussen het oude en het nieuwe van de drie speerpunten.

Tijdens een bezoek aan Salvaterra de Magis in Portugal vorige maand, wordt een video-opname gemaakt van een college, gegeven door Unesco-adviseur Gerard Rooijakkers, door Steye de aanstichter en de initiatiefnemer genoemd van het experiment. Hij vertelt de toehoorders dat wij geen goede antennes hebben om te horen wat dingen ons te vertellen hebben. “Die dingen praten al lang tegen ons. Waarom hebben wij geen woordvoerders voor de dingen die voor ons belangrijk zijn?” Volgens hem is het project bedoeld om op gelijkwaardige manier met de dingen te kunnen praten. Hierbij verplaatsen woordvoerders zich in die dingen, in die objecten. Zo kan het verhaal volgens hem compleet worden gemaakt.

Renee Scheepers krijgt ‘t woord en benadrukt dat twee verschillende taken moeten worden ingevuld om het project te realiseren; de taak van een coach en van een woordvoerder. “Een coach weet al alles van een ding, maar heel veel mensen kennen daar nauwelijks iets van de dingen. Als iemand graag de stem wil vertolken van het ding, wordt die een woordvoerder genoemd.” Dan verschijnen Jo en Herbert op het toneel, beiden vrijwilliger in het sigarenmakerijmuseum. Zij vertellen over de schellenboom, terwijl vanuit de zaal vragen worden gesteld over het object.

De Groote Heide

Datzelfde principe wordt herhaald met het object de huif voor de valk, uitgelegd door Jac van Gerven. Nadat twee vrijwilligers vanuit het corso vertellen over het stuivertje, dat gebruikt wordt om dahlia’s te prikken, krijgt Pascale van Deuren het woord over het vierde ding: de Groote Heide. Ook hierover worden allerlei verschillende soorten vragen gesteld en beantwoord, waardoor de Groote Heide zelf als het ware via coach Pascale steeds meer spreekt tot het publiek. Bij dit onderwerp valt het op dat de toehoorders al snel in discussie gaan over ongewenste bomen, soorten bodems, CO2 en de lucht boven de heide.

Daan van Paridon, regisseur van de film die wordt gemaakt van deze avond en van het gehele project, hoopt dat de film als voorbeeld en leerproces kan gaan dienen voor nieuwe projecten. “We hopen op vertoning van deze documentaire bij de publieke omroep en misschien ook in het buitenland. Het is een heel bijzonder project, en best wel filosofisch.” Via de film hoopt hij de tradities van Valkenswaard tot leven te kunnen wekken.

Proefzitting op Vogelverschrikkerfestival

Renee Scheepers vraagt aandacht voor het veranderende beeld van het Valkenswaardse erfgoed. “Het corso bijvoorbeeld ontwikkelt zich, mede door de nieuwe generatie die er nu is, met hun nieuwe ideeën.” Verder kondigt ze tenslotte aan dat op de avond van 14 oktober, tijdens het Vogelverschrikkerfestival, een proefzitting zal plaatsvinden van het Parlement der Dingen. Ze nodigt iedereen uit om daar vrijblijvend een kijkje te komen nemen. Ook roept ze de aanwezigen op om zich te registreren als coach of als woordvoerder. In de wandelgang merkt Steye op dat het hele project nog een groot vraagteken is. “Het is geen invuloefening, het is een zoeken naar wat het kan worden. Het is een experiment.” 

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android