Opsporing explosieven langs de Luikerweg (N69) gaat met dodelijke precisie

Vanwege de reconstructie van de Luikerweg (N69) moet er veel in de aarde gewroet worden. Simon Vervoort van baggermaatschappij Boskalis Nederland is eindverantwoordelijk voor het detecteren en veiligstellen van oorlogsmunitie dat al 75 jaar langs de route van Market Garden in de bodem zit.

Vervoort vertelt dat hij 25 jaar bij Defensie werkte, waarvan een lange periode bij de Explosieven Opruimingsdienst (EOD). “Nu ben ik werkzaam bij Boskalis als senior OCE-deskundige, op het gebied van Opsporen Conventionele Explosieven”, zo legt hij uit. “Conventioneel betekent fabrieksmatig aangemaakte explosieven, dus niet nucleair, chemisch, biologisch of geïmproviseerd materiaal.”

Op het moment dat het gesprek plaatsvindt, gaat het werk aan de nieuwe N69 gewoon door. De heimachine hamert met forse slagen op de volgende heipaal die de grond in moet. Dan vervolgt de OCE-deskundige Vervoort zijn voorlichtend gesprek: “Zodra bekend is dat er grondwerkzaamheden moeten gaan plaatsvinden, vindt éérst bureau-onderzoek plaats door of namens de opdrachtgever. Allerlei archieven worden geraadpleegd om te kijken of bekend is dat hier oorlogshandelingen hebben plaatsgevonden en dus explosieven in de grond zouden kunnen zitten”, aldus Vervoort. De gegevens hiervan worden verstrekt aan Boskalis, dat gecertificeerd is om de explosieven op te sporen.

Digitale landkaart
Enkele medewerkers rijden vervolgens met een soort karretje over de stukken grond die verdacht wordt van explosieven en gedetecteerd moeten worden. Op dat wagentje is een GPS-antenne en een aantal sondes gemonteerd. Deze sondes ‘zien’ in de grond ferrometaalobjecten. Die worden weergegeven op een digitale landkaart en uiteindelijk komen daar verdachte objecten uit. “Aangezien het hele gebied verdacht is verklaard, hebben we veel onderzoek gedaan”, vertelt Vervoort. “We vonden daardoor munitie, hulzen, granaten en resten van mortieren en raketten. Ook op dit moment wordt er onderzocht, ‘benaderd’ zoals wij dat noemen.”

Soort van brandkast
Na de uitleg volgt een instructiefilm over de veiligheid die iedere bezoeker moet betrachten, en worden veiligheidsschoenen klaargezet, een oranje hesje en een witte helm. Eenmaal buiten lopen enkele medewerkers mee naar de VTVS (Voorziening Tijdelijk Veilig Stellen van gevonden munitie). Binnen hoge hekken staat een gele container. Het slot gaat er af en binnenin staat de eigenlijke bunker; een soort van brandkast. Als de dikke deur ontsloten is zijn enkele planken te zien met daarop grijze kisten die voor de helft met zand gevuld zijn. “Dit zijn brisante explosieven met ontstekingsmiddelen”, zegt een Boskalis-medewerker. De roestige munitie ligt keurig gerangschikt in de bakken. Onderin staat een kist met allerlei metalen voorwerpen die ook in de grond gevonden zijn. Periodiek wordt contact gezocht met de EOD om de risicovolle objecten te komen ophalen en elders te laten ontploffen.

Sondes kijken in de grond
Buiten staat een medewerker klaar voor een demonstratie van de multi-sonde-kar. Die lange stok is de GPS-antenne, de vier zwarte pijpen zijn de eigenlijke sondes die in de grond ‘kijken’ en deze apparaatjes zetten de signalen over op een digitale kaart”, aldus de medewerker. Hij loopt met het wagentje rustig over het weiland om de sondes de kans te geven hun werk te doen. Zodra de gegevens op kaart staan, wordt gekeken of de ‘objecten’ moeten blijven zitten voor de EOD, of dat ze door Boskalis mogen worden opgegraven en vervoerd naar de VTVS. “We zetten op die plekken een vlaggetje en graven vervolgens het object op.”

Veiligheid van medewerkers
Het is duidelijk dat de opsporing van ferrometaalobjecten een aparte tak van Boskalis is, die over een afdeling OCE beschikt en belangrijk werk doet in het kader van de veiligheid van hun medewerkers en de omgeving. Er zijn tot nu toe ongeveer 200 stuks klein-kaliber-munitie gevonden en diverse andere soorten granaten en raketmotoren.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android