Huub van Melick uit Valkenswaard is bezeten van mos

Hij studeerde voor werktuigbouwkundige maar werd via zijn vriend gegrepen door de microbe van de studie naar mossen. De kleine groene plantjes trokken zó zijn aandacht, dat Valkenswaardenaar Huub van Melick hierover inmiddels veel publicaties op zijn naam heeft staan. Ook schreef hij er een boek over; een atlas van de mosflora van Eindhoven.

In zijn houten Oostenrijkse woning valt onmiddellijk een bibliotheek op van vele honderden boeken over de natuur in het algemeen en over mossen in het bijzonder. Enkele microscopen staan binnen handbereik en vele tientallen doosjes staan als tinnen soldaatjes naast elkaar, gevuld met envelopjes met gegevens over de mossen die erin zitten. Van Melick, geboren in 1936 in Venlo, met een markante kop met grijs haar, vertelt bedachtzaam maar vol passie over zijn tijdsbesteding. “Het was een hobby die is uitgegroeid tot een professionele status. Ik heb er ook enkele boeken over geschreven. Ik ben nu bezig met de mosflora van Patagonië in Zuid-Chili.”

Chileense ambassadeur
Van Melick wijst naar een dik Amerikaans boek op de salontafel. “Het is een omvangrijke wetenschap. Dit boek bijvoorbeeld is deel twee en gaat alleen over de levermossen van Nieuw-Zeeland, alléén de levermossen, hè”, zegt hij verontwaardigd en zegt dat er nog een derde deel in aantocht is.

Voor het onderzoek in Patagonië reisde Van Melick al vier keer naar Chili. “Ik ga op persoonlijke titel maar moet wel bij de Chileense ambassadeur in Nederland een vergunning aanvragen om daar te mogen verzamelen en uit te voeren.” Zo neemt hij de laatste keer bijna 900 collecties mee naar huis. Hij wijst naar een microscoop en legt uit dat hij daarmee de meegebrachte mossen bestudeert. Daarna wordt het mos beschreven en verschijnen er publicaties over in wetenschappelijke tijdschriften.

Herbarium
De Valkenswaardenaar werkt samen met biologen en mossenmensen uit Chili, waar hij regelmatig contact mee heeft. Hij correspondeert veel met hen, bestudeert veel naslagwerken om te kijken of over die soort al gepubliceerd is, want soms heeft Van Melick nieuwe soorten te pakken. En daar maakt hij dan weer publicaties over in wetenschappelijke tijdschriften in Engeland en Amerika.

De mossen worden in Valkenswaard bekeken, gedroogd en gaan in een herbarium, waar alle collecties in zitten die hij verzameld en beschreven heeft. “Ik heb er de afgelopen veertig jaar tussen de vijftig- en zestigduizend vergaard”, en hij haalt een doosje waarin tientallen envelopjes zitten met mossen.

Vereniging
Hij pakt er één envelopje uit. “Kijk, hierop staat de geslachtsnaam vermeld, de soortnaam, de vindplaatsgegevens en andere relevante informatie. Maak het maar open, dit is een soort uit Chili die ik nog niet had. Maar deze was al wel bekend in Patagonië.” Dan komt een mos tevoorschijn die de leek niet kan onderscheiden van het mos in de kerststal. “Ik herkende deze soort in het veld niet. Daarom heb ik die meegenomen”, zegt de bioloog die lid is van de Nederlandse Biologische Vereniging waarin alle amateurs zijn verenigd. Deze actieve vereniging organiseert lezingen en geeft een tijdschrift uit. Ook brengen zij regelmatig advies uit aan Natuurmonumenten en andere instanties.

Dan komt zijn eigen boek voor de dag, met daarop de afbeelding van een mos. “Dit is één van de laatste boeken die ik publiceerde. Het betreft 25 jaar inventarisatiewerk op 1000 vierkante kilometer. Op de voorkant staat een mos afgebeeld met kapsels. In de bolletjes die er bovenop zitten, worden sporen gevormd. En die verspreiden zich en zo komen er weer nieuwe”, legt hij uit.

400 exemplaren
Op de vraag of er veel mensen geïnteresseerd zijn in het onderzoek van Huub van Melick, antwoordt hij dat zijn boek een oplage van 400 exemplaren heeft. Hij is blij met de computer, al begon hij zijn speurwerk met een bakje waarin kaarten stonden, op alfabetische volgorde. De tekeningen in het boek zijn van zijn eerder benoemde vriend, Nol Luitingh. Aquarellen maakte een andere vriend.

“Andere personen die mossen bestuderen komen uit Waalre, Asten en Best, maar niet uit ons dorp”, zo besluit de gastheer zijn verhaal. Het envelopje met daarin het Chrysoblastella-mos uit Patagonië wordt weer dichtgevouwen en opgeborgen in de doos. “Het is verboden om mossen te plukken en mee te nemen”, zegt hij op de valreep.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android