Christ Smets zet zich in voor uilenpopulatie in Valkenswaard en omgeving

Christ Smets heeft al zo’n veertien jaar uilenkasten bij zijn huis in Borkel en Schaft. Dit jaar bleek een vruchtbaar jaar. Er zijn twee nesten, van een kerk- en een steenuil, met respectievelijk vier en vijf kuikens. Een week geleden zijn ze geringd. Valkenswaard24 mocht erbij zijn, inclusief de ‘uilskuikenkraamvisite’ met beschuit met muisjes.

Er stapte een hele delegatie de grote schuur bij Christ en zijn vrouw Nel binnen: Frans Baudoin van Plattelandsvereniging Boven-Dommel, die zich richten op de balans tussen cultuur en agricultuur en met wie Christ Smets ook de uilenkasten ophangt. Gerard Panken van Brabants Landschap, netwerk uilenbeheer is degene die de uilen weegt, meet en ringt. Zijn collega en mede-uilenbeschermer Marc Sloendregt heeft de veelzijdige taak om de ingang af te sluiten en daarna archieffoto’s te maken. Jan Bogaerts uit Eersel begint bij binnenkomst met het uitrollen van een lange internetkabel, die hij aansluit op een laptop. Samen met Mark is hij de technicus in de werkgroep.

Webcam en weetjes
Wat heeft deze moderne apparatuur te maken met het ringen van uilen?, zou je zeggen. Nou, in principe niks, maar Christ heeft een webcam in de kerkuilenkast, waarmee het gedrag van de uilen te volgen is. Daardoor zijn ze er al veel over te weten gekomen. Bij het pakken van de kuikens, nadat Gerard de lange ladder op is gekropen, komt de webcam ook goed van pas om te zien wat er in het nest gebeurt. Jan laat me op zijn mobiel de uilenmonitor zien, het overzicht van kasten in regio de Kempen. Terwijl Gerard de uilen, die verstijven en zich tijdelijk ‘voor dood’ houden als ze vastgepakt worden, weegt en meet, vertelt hij allerlei interessante wetenswaardigheden. “Uilen passen hun legsel aan op het voedselaanbod dat er is”, legt hij uit. Kort gezegd: hoe meer muizen, hoe meer uilskuikens. Kerkuilen leggen niet ineens alle eieren, maar om de paar dagen. Zo kun je zien dat er verschil tussen de jongen is. Door weging en vleugelmeting is te zien, welke de eerste en opeenvolgende uit het nest is. “Ook aan de ‘kam’, aan de achterkant van de pootjes, is de leeftijd te zien. Hoe dieper de groeven, hoe ouder het uilskuiken is.” Bij een kam zou je kunnen denken aan een hanenkam op de kop, maar het gaat in dit geval om een luizenkammetje aan de poot, waarmee de uil door zijn eigen veren kamt op plekken waar hij met zijn snavel niet bij kan.

Marters en verkeer
Frans Baudoin vertelt over hoe een steenmarter een uilennest bij hem is binnengedrongen, ondanks maatregelen daartegen, en de uilen en eieren opgegeten heeft. “Ik ben er echt een paar dagen niet goed van geweest”, vertelt hij. Met Gerard, Marc en Jan bespreekt hij wat voor aanpassingen hij eventueel nog meer kan doen, om herhaling te voorkomen. De natuur blijft echter ook de natuur. “De meeste uilen komen echter om door het verkeer”, vult Gerard aan. “Omdat uilen voornamelijk in de berm jagen, worden ze meegezogen door de luchtdruk van het (vracht)verkeer en vliegen zo te pletter.” Logisch nadenken brengt je tot de conclusie, dat kuikens dan ook niet aan voldoende voedsel kunnen komen en grotere kans hebben om ook te sterven. Door een breder zaaigebied langs de berm aan te leggen, proberen ze daar wat aan te doen. Maar ze beseffen ook wel, dat voor een boer iedere meter landbouwgrond telt. Het is samen zoeken naar een compromis.

Beheer
De mannen zijn maar wat blij met mensen zoals Christ, die zich actief inzetten voor uilenbeheer en weidevogels. Ook op televisie zie je steeds meer programma’s die aandacht schenken aan natuurbeheer. Naast muizen, zijn insecten ook een belangrijke bron voor voedsel, die op hun beurt weer afhankelijk zijn van gifvrije en onbespoten bloemen en zaden. Het effect in de kringloop, ook van het water, behoeft weinig uitleg. Frans vertelt hoe hij samen met Arno Bleeker van de werkgroep, ook contacten heeft met Waterschap, Wild Beheer Eenheid en boeren om tot een gezamenlijk plan en afspraken te komen om de vogelpopulatie te verbeteren en in stand te houden. Het IVN in Valkenswaard en Brabants Landschap dragen bij aan educatie en verstrekken van uilenkasten.

Meer informatie vind je hier: brabantslandschap.nl

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android