Vermoedelijk historische vondsten bij Dommelsche Bierbrouwerij

Vanwege de reconstructie van de Westerhovenseweg en het Brouwerijplein in Dommelen worden op dit moment graafwerkzaamheden verricht. Daarbij zijn woensdag naar alle waarschijnlijkheid eeuwenoude sporen blootgelegd van vroegere bebouwing. De regionale Omgevingsdienst doet verder onderzoek.

De weg is door aannemersbedrijf Van Gelder uit Nijkerk voor de deur van boerderij annex herberg De Oranjeboom afgegraven. De bewoners, de Gebroeders Van der Heijden, zijn opgewonden over de ontdekking vlak voor hun huis. Ook Henk Hovens, die een gedetailleerd boek schreef over de Dommelsche Bierbrouwerij, is opgetogen. “Als het waar is wat ik denk, zijn het namelijk resten van de huizen die in 1825 met een grote brand zijn verwoest. Zeven jaar vóórdat de eerste kadasterkaarten kwamen. Dus deze fundamenten waren tot dusver onbekend.”

Brand in Dommelen

Bouwbedrijf Van Gelder werkt aan de wegverbetering en aan de overkant van de straat staan allerlei graafmachines. Ook daar is al afgegraven en zijn sporen gemarkeerd met kaartjes. Voor De Oranjeboom is een brede sleuf gegraven en inderdaad zijn er duidelijk sporen van rode stenen, die misschien ooit van een muur of fundering geweest kunnen zijn. Het is een lange strook die zich duidelijk aftekent tegen het witte zand. Tientallen meters verder ligt ook wat rode puin, misschien ook deel van de resten van een bouwwerk. Als Frans van der Heijden samen met zijn herdershond verschijnt, zegt hij: “Het huidige pand van ons (De Oranjeboom) is van 1825. En kort daarvoor was er een brand in de straat waarbij drie boerderijen afbrandden. Vroeger liep de Bergstraat niet met een haakse bocht voor de brouwerij langs, maar liep rechtdoor, tussen onze woning en de brouwerij door naar Westerhoven. Ik vermoed dat de boerderij waarvan je nu de resten ziet dwars stond ten opzicht van De Oranjeboom.” Hij wijst naar de fundering en zegt: “Ik ken nog een stroper die vertelde dat er vroeger in de Keersop een brug was voor de oorspronkelijke weg naar Westerhoven.”

Weg naar Westerhoven omgelegd

Frans van der Heijden zoekt contact met Henk Hovens die op zijn beurt de heemkundige studiekring en mevr. Berkvens van de Omgevingsdienst contacteert om hun vermoedens kenbaar te maken. “Zij zullen uitzoeken wanneer de oude weg naar Westerhoven gesloten is. Als dat rond 1800 is, dan kan het kloppen dat hier een boerderij stond. Je ziet de fundering, maar ja, een fundering stelde in die tijd niet veel voor, natuurlijk. Als wij in ons eigen huis ooit spitten, komen we ook altijd puin tegen.” Van der Heijden ventileert zijn gedachten graag. Er komen enkele belangstellenden langs die hem vragen of hij al weet waar de opgravingen precies van zijn. “Het kan goed zijn dat meteen na de brand de weg is omgelegd. Door het verwoesten van de boerderijen kwam er plek voor een nieuwe weg.” In het pand van de oude fundamenten woonde de brouwer. Eerder kwam De Oranjeboom in het nieuws omdat achter het pand een oude waterpunt werd opgegraven.

Inzameling

Hovens schrijft in zijn boek over de brouwerij dat er op 15 april 1825 tussen 15.00 en 16.00 uur een heftige en kortdurende brand uitbrak in het huis van Jan Snieders dat tot gevolg had dat zowel het huis van Jan maar ook dat van Adriaan Snieders alsook die van hun buren Lourens van Keersop, Lourens Brievens en een huis van de erfgenamen van Josef van Gerwen tot de grond toe afbrandden. De totale schade zou 10.211,77 gulden (4.633,90 euro) zijn; een immens groot bedrag voor die tijd. Hovens schrijft verder: ‘Gelijk werd er een inzameling gedaan om de getroffenen te helpen; immers alles was verloren gegaan. De brouwerij zelf bleef wonder boven wonder gespaard van de ramp. Deze was dan ook ondergebracht in een gebouw dat los stond van de woonhuizen. Bij de wederopbouw werd er een grote Brabantse langgevel boerderij gebouwd zoals die er nu nog staat. Een boerderij annex herberg. Herberg De Oranjeboom.’

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android