Het verhaal over een begrip in Valkenswaard: Piet van Rooij

Piet van Rooij runde lange tijd een muziekwinkel aan Bakkerstraat 69 in Valkenswaard. Hij staat bovendien bekend om zijn muzieklessen, met name voor accordeon. Ook componeert hij en maakt zelf muziekinstrumenten. Zoon Peter vertelt trots over zijn vader, die geboren werd in Valkenswaard op 4 februari 1905 als zoon van Graard en Frens en overlijdt in zijn dorp op 26 september 1959. Vandaag het eerste deel.

Peter is één van de zes kinderen en woont nu in Eersel. Tijdens een bezoek heeft hij al enkele foto’s klaargelegd van het pand van zijn ouders Piet en Marie Van Rooij-Senders aan de Bakkerstraat 69. De koopakte van het pand, die hij ooit in bezit had, was van ongeveer 1930. “Dus ik denk dat ze eerst ergens anders woonden”, vertelt Peter. “Toen zij er in kwamen (ze waren al getrouwd), zat er nog een kleermaker in.”

Vader Piet speelt voor zijn hobby accordeon en is aanvankelijk sigarenmaker van beroep. “Ik vond in ons huis een schoenendoos vol met dezelfde sigarenbandjes. Mogelijk maakte hij thuis ook nog zelf sigaren.” Daarna werkt Piet verschillende jaren bij de Smeva, toen nog aan de Dommelseweg met een meubelzaak en op de Schaapsloop met koelinstallaties.

Inkoop van bladmuziek

Piet van Rooij is eigenlijk met de muziek begonnen toen mensen uit Valkenswaard hem vroegen om hen ook het accordeon te leren bespelen. “Hij startte met enkele mensen les te geven, want er was in die tijd natuurlijk geen andere manier. Er kwamen meer en meer cursisten. Ik heb nooit anders geweten dan dat hij voor elke les één gulden vroeg. Toen ik het later overnam, vroeg ik ook één gulden.” Als logisch gevolg begint Piet met een winkeltje. “Wij hadden een pand met woonhuis en rechts winkel van wel 8 of 9 meter diep. We noemden dat het muziekzaaltje.” Naast het pand is een gang met een raam. Voor het raam ligt originele bladmuziek die Piet inkoopt. Het is dus een etalage. De eerste muziek voor zijn leerlingen koopt hij bij Van Leest in Eindhoven. Van Leest had een probleem met grammofoonplatenverkoop. “Onze pap was één van de mensen die Van Leest ondersteund heeft om de benodigde papieren te verkrijgen om toch grammofoonplaten te mogen verkopen van bekende merken als Decca.” Al vrij snel wordt het een officiële winkel en koopt Piet voor zijn leerlingen allerlei muziekinstrumenten in bij de groothandel. Naast het gezin Van Rooij woont ook een ondernemer: Van der Ven, die per fiets met textielgoederen langs de deur gaat.

Alles behalve de vellen

“Kijk”, zegt Peter, ”dit is de laatste foto die we van mijn vader hebben”, en hij laat een pasfoto zien. “Trouwens, in de Peperstraat 60/62 had een broer van moeder, Albert, een smederij en broer Ferry had daar een fietsenzaak.” Er ligt nog een foto op tafel van het ouderlijk huis; het woonhuis en de aangebouwde winkel met op de voorgrond een grote hoeveelheid muziekinstrumenten. De foto is volgens Peter gemaakt omdat zijn vader graag wilde laten zien welke instrumenten hij allemaal maakte, vooral voor drumbands. “Hij maakte de instrumenten –vooral trommen- helemaal zelf, op de vellen na. De kuipen, het ijzerwerk en alles. In diezelfde periode had hij ook nog honderd leerlingen.” Zelfs accordeonriemen maakt Van Rooij zelf. Bovendien stemt of repareert hij accordeons als dat nodig is. “Een accordeon had het zwaar te verduren, zeker ook omdat er in die tijd geen geluidsinstallaties waren. De plaatjes in de binnenkant hadden twee sleufjes met lipjes die op en neer konden en een leertje om de sleuf af te sluiten. Als er een lipje afbrak, moesten de blaasbalgen er uit, soms wel acht stuks. Ons pap kon dat allemaal. Ikzelf heb het ook enkele jaren gedaan, toen mijn vader flink ziek was.”

Piet componeert ook. In Eersel liggen nog enkele originele muziekstukken, die hij voor de leerlingen op een stencil zette en naar behoefte voor hen vermenigvuldigde. “Onze pa heeft iemand anders onze Gerard gitaar laten leren omdat hij dat zelf niet kon. Gerard heeft in ons zaaltje vervolgens een aantal mensen gitaarcursus gegeven. Hij kreeg onder andere les van Eindhovenaar Demmenie, die ook een goede pianist was.”

Op zondagmorgen wordt er aan de Bakkerstraat gerepeteerd door een orkest van de veertig beste accordeon-leerlingen, ondersteund met gitaren en drum. Zij komen om ervaring op te doen maar zijn volgens Peter ook bijeen om de saamhorigheid te bevorderen. Het orkest wordt geleid door Piet. Met dit orkest wordt eens per jaar met een bus van de EMA een uitstap naar de Ardennen gemaakt. Onderweg wordt dan muziek gemaakt, zoals in Verviers, La Gileppe en Eupen. “We gingen gewoon op de kiosk van een dorp staan en maakten spontaan muziek.” Enkele foto’s laten de uitstapjes zien.

Gezinsorkest

De oudste van de zes kinderen is Nelly en zij speelt heel goed banjo, volgens Peter. Dan komt Gerard die gitaar gaat spelen. Ciska is de derde en is goed in zingen. Ze treedt op tijdens uitvoeringen in België, Valkenswaard en Waalre. “De vrouw van onze Gerard zong toen al in een groot koor in Valkenswaard, en zij zong dan ook mee.” Dan zoon Wim, de drummer van de band, dan Johanna. “Zij speelde een klein beetje banjo, en dan kwam ik, en werd vooral accordeonist.”

Veel van de leerlingen van Piet zien elkaar in diverse muziekgroepen. Zo’n vier accordeonisten treden her en der op. Vader Piet gaat dan vaak luisteren als ze muziek maken. “Wij hadden ook een familie-orkestje met mijn broers en zussen. Als het nodig was, kwamen er muzikanten bij. Als ergens opgetreden moest worden, vroegen we hoeveel muzikanten men verwachtte. Als men dan zei, we willen er zes, dan kwamen we met zessen. We haalden er dan bijvoorbeeld ’n extra accordeonist bij. Iemand van bakkerij Schellens in Dommelen deed ook vaak mee. Een verrekte goeie muzikant, hij was goed in blaasinstrumenten”, zo vertelt Peter. “Maar ons Nelly heeft nooit meegedaan met het familie-orkest. Haar man Koos zat wel in het orkestje met gitaar. Gerard, Wim en ik waren wel de kernploeg.”

Maar het blijft niet bij lesgeven, componeren en instrumenten maken. Peter: “Wij verhuurden ook geluidsinstallaties op kermissen en zo. Het ging meestal om een 10-Watt-versterker. Een telefoontje is tegenwoordig meer! Hier en daar hingen we dan van die grote toeters aan de palen.”

Eén van de muurankers van het pand van Van Rooij stelt een muzieknoot voor, als herinnering aan de muziek die hier werd gecomponeerd, vermenigvuldigd en uitgevoerd.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android