Monumenten in Valkenswaard gemarkeerd
Naast rijksmonumenten heeft Valkenswaard ook gemeentelijke monumenten zoals woningen, boerderijen, molens, pastorieën, kerken, het raadhuis, een schuur, een terrein met urnenveld, een grafkapel en de Bunker. Bovendien zijn op twee locaties dorpsgezichten extra beschermd vanwege hun schoonheid. De individuele gebouwen op de monumentenlijsten zijn gemarkeerd met een schildje. Er zijn er twee: één voor de rijks- en één voor de gemeentelijke monumenten.
Naast de entree van de Nicolaaskerk en naast de voordeur van de pastorie is een wit/oranje schildje aangebracht met daarop de tekst ‘rijksmonument’. Op die manier kan iedereen zien dat het om een rijksmonument gaat, als de eigenaar dat wil, tenminste. In 2014 onthult Minister Bussemaker het eerste schildje, officieel rijksmonumentenbord genaamd. Het eerste bord hangt naast de deur van de Ridderzaal in Den Haag. De eigenaren van ruim 60.000 rijksmonumenten kunnen zo’n bordje aanschaffen bij de ANWB, verkrijgbaar in drie maten. In maximaal 24 tekens kunnen de eigenaren er nog een korte beschrijving van hun monument op laten aanbrengen, zoals ‘Pastorie uit 1870’. Een persoonsnaam mag niet op het bordje vermeld worden.
Met een dergelijk schildje als blikvanger wordt volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bewustwording gecreëerd. “Een bordje onderstreept de historie van het object”, zo luidt het. Een ANWB-woordvoerder zegt: “Wij laten ze maken in opdracht van de Rijksdienst bij Willems Classics in Uithoorn. Oorspronkelijk ging het alleen om het blauwwitte ‘wiebertje’, inmiddels zijn er heel veel verschillende modellen te koop, zowel voor het rijksmonument als het gemeentelijke en het provinciale monument, een archeologisch monument, een beschermd stads- en tenslotte voor een beschermd dorpsgezicht. De Verenigde Naties voerde in 1954 het blauw-wit schildje in - de Blue Shield - om aan te geven dat een object een prominente plaats inneemt in het culturele erfgoed van een volk
Bordje wordt gratis verstrekt
Valkenswaard heeft voor de gemeentelijke monumenten een eigen schildje. Sommige mensen denken dat het dan een rijksmonument betreft, maar dat klopt dus niet.. Overigens hoeft het niet per sé om het gebouw zelf te gaan: het kan ook om de collectie gaan die in dat pand staat, zoals meubilair. Later is het aantal soorten schildjes uitgebreid voor meerdere doeleinden. Verschillende gemeenten gebruiken bovendien een geheel eigen monumentenschildje. Bergeijk bijvoorbeeld heeft een bordje met rood/zwart en onderin staat het gemeentewapen. Bovenin de tekst Gemeentelijk Monument. Valkenswaard heeft schildjes in blauw en geel, met daarop diagonaal de tekst ‘gemeentelijk monument’. Ruim vijftig panden hebben deze status. Soms ontbreekt het schildje, in een enkel geval is het zelfs overgeschilderd. De gemeente laat weten dat de eigenaar van het pand door de gemeente wordt benaderd, maar dat de eigenaar zelf bepaalt of er wel of geen schildje wordt aangebracht. Het bordje wordt gratis verstrekt. Op de vraag sinds wanneer de bordjes binnen de gemeente gebruikt worden, meldt de gemeentewoordvoerder: “Ik zie in het bestand een opdrachtbon uit november 2008, dus ik vermoed dat de blauw-gele schildjes toen aan verschillende eigenaren zijn uitgereikt.”
Oud-gemeentemedewerker Wil Coolen weet nog dat de bordjes voor de gemeentelijke monumenten dateren van de tweede helft van de jaren negentig en toen nog van kunststof waren. “Omdat die op den duur verbleekten werden ze ’n jaar of tien geleden vervangen door geëmailleerde exemplaren.”
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android
