Na tien jaar ’t Brugske dragen Riny en Jan het stokje over: 'We zijn er heel erg blij mee'
Zorghoeve ’t Brugske, aan de Achterste Brug in Valkenswaard, is in 2013 opgestart door het echtpaar Riny en Jan Goossens en bestaat deze maand tien jaar. Er moet veel water door de Dommel alvorens deze plek voor dagbesteding een feit is. Een goedlachse Riny gaat er voor zitten om de aanloop en de realisatie uit de doeken te doen. Maar ook dat er een andere leiding komt.
In de royale woonkeuken zijn enkele heren en een dame aan het sjoelen. “Ge moet een vaste hand hebben, hoor”, zegt één van hen. In de naastgelegen kamer wordt gejokerd. “Wij doen alleen voor grof geld”, zo klinkt het met een lach. Op tafel liggen veldboeketten die samen met de gasten zijn gemaakt. Vele tientallen lp’s met verhalen en liedjes van toen nodigen uit om beluisterd te worden. Na ’n tweede kopje koffie biedt Riny een stoel aan in haar kantoortje. Het interview gaat over tien jaar dagopvang en over het beoogde vertrek van Riny (65) als spin in het web.
In 1979 trouwt de gastvrouw met Jan (69) en komt het paar op nummer 9 te wonen. Beiden zijn echte Borkelnaren en Riny werkt in de bejaardenzorg, vanaf 1976 bij de nonnen Onder de Bogen op Carolus. Jan werkt op de brouwerij en vervolgens veertig jaar bij Brabantia. “Hij is geen man van de administratie, maar echt een boertje van buiten. Altijd bezig”, zo klinkt het. Op enkele hectaren grond worden nuchtere kalfjes gehouden, die Jan in ’n paar jaar tijd laat opgroeien in een stal met loods. In 2004 mogen Riny en een collega vanuit Valkenhof een dagbesteding opstarten in Borkel, mede vanwege provinciale subsidie voor leefbaarheid in de kleine kern. De activiteiten starten in het nieuwe dorpshuis dat in dat jaar geopend wordt.
“Het was in de tijd dat je alleen maar hoefde aan te geven dat je eenzaam was of niks om handen had, en je kreeg al een indicatie voor de dagbesteding”, aldus Riny. Twaalf mensen worden dagelijks opgevangen, maar de beschikbare ruimte is ongeschikt. In 2009 komt de pastorie beschikbaar voor opvang. “Ik werd vanuit Valkenhof begeleidster op deze schitterende locatie en had daarvoor een aantal zorgboerderijen bezocht om te luisteren naar ervaringen. Zo konden we de opvang in Borkel optimaal opzetten.” Riny grijpt de gelegenheid aan om een oude garage naast de pastorie op te knappen als hobbyruimte voor de mannen, samen met kinderen van de basisschool. Het project groeit uit zijn jasje en er komt ondersteuning om het plan mee uit te voeren. In 2015 verlaat Valkenhof de schuur en het project dooft uit.
Intussen verandert er veel in de organisatie van Valkenhof en Riny wordt een soort van zorgboerin van Valkenhof. Ook een Korsakov-groep is te gast op de pastorie en Riny voelt zich als een vis in het water. De Dorpsraad benadert haar met de vraag of het mogelijk is om iets op te zetten voor ouderen in Borkel. Ze zet al haar ervaring in en met behulp van de Zorgcoöperatie Nederland realiseert ze vanaf 1 november 2013 respijtzorg op nummer 9: vier slaapkamers waar mensen in een weekend kunnen overblijven als de partner enkele dagen weg wil. “En wij namen dan alle zorg over.” Er vinden allerlei verbouwingen plaats op het erf van Jan en Riny, en het paar begint een eigen onderneming. Aangezien bijna geen respijt-indicaties afgegeven worden, blijkt het idee geen succes. Riny: “Je moest in een vergevorderd stadium van dementie verkeren om een indicatie te krijgen.” In 2015 besluiten ze om te starten met dagbesteding. “In een mum van tijd zaten we met een wachtlijst.”
Het is het jaar van de kanteling: de organisatie van de dagbesteding verdwijnt bij het rijk en gaat over naar de gemeente en de Wet Langdurige Zorg voor de vergoedingen. Het CIZ wordt het indicatie-orgaan en de drie opvangdagen worden uitgebreid naar vijf. “Het kleinschalige, het gemoedelijke en het laagdrempelige is onze troef. Geen hoge instellingsmuren en veel aandacht voor iedereen”, zegt Riny, die bevlogen vertelt over de mooie locatie en de kunst om mensen een thuisgevoel te geven. Ze legt uit dat zorg aanbieden met de handen op de rug wel een figuurlijke betekenis heeft, maar dat geprobeerd wordt iedereen zo weinig mogelijk te sturen. “Volgens onze methodiek halen we heel sterk uit de gasten wat er in hen leeft en wat voor hen belangrijk is geweest. En als ze op het einde van de dag naar huis gaan en zeggen: dank je wel, het is een fijne dag geweest, of: wat was de soep toch lekker, dan hebben we ons doel bereikt.” Riny klimt op een stoel en pakt op de kast een invul-werkboek met als titel Mijn leven zoals ik mij dat herinner. “Als je dingen van de mensen weet, kun je daar heel gemakkelijk op inspelen.”
Maar aan de eindverantwoordelijkheid van de organisatie komt voor Jan en Riny een einde. “Het lijkt me mooi om thuis in d’n hof te gaan zitten kijken als de nieuwe kracht mijn dagelijkse taken overneemt. Ik blijf wel het netwerk onderhouden. In tien jaar heb ik natuurlijk veel opgebouwd en ik vind het wel heel mooi om dat te blijven doen, zoals een overleg met het KBO-bestuur, en met dorpsondersteuning, Daar haal ik heel veel energie uit.” Op de vraag of ze het zal kúnnen, dat achterover leunen, zegt ze: “Nee, dat denk ik niet. Daarom zal ik vaker tegen Jan zeggen: kom, we gaan ’n paar dagen weg.” Het is duidelijk dat zorg in Riny zit. Het is volgens haar net zo belangrijk als haar hart. “Het zit nog dieper in mij omdat het van mijzelf is.”
Per 1 januari zal het stokje van Riny en Jan worden overgedragen aan een dame uit Borkel. “Een bekende voor de meeste mensen. We zijn er heel erg blij mee!” Tot slot deelt ze nogmaals een grote pluim uit aan alle vrijwilligers. “Een superteam, waarvan we altijd veel ondersteuning gekregen hebben.”
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android
