Wim en Mark leven voor de duivensport: 'Mijn opa had in 1915 al duiven'

Wim Santbergen en Mark de Jong van Duivenvereniging Valkenswaard zijn gemotiveerde duivenhouders. In een tuin met een grote duivenkooi vertellen ze enthousiast over een doffer, een duivin, over internationale vluchten en de dagelijkse verzorging van de postduiven.

De beide bestuursleden hebben samen honderdvijftig duiven in hun hok, in de tuin van Mark. Overigens staat er ook een kooi met een fraaie kerkuil. Wim is al ter plekke en vertelt honderduit over hun witpennen. “In deze kooi naast de uil zit een duivenkoppel. Zo weten we zeker dat de jongen uit dát koppel komen”, zo klinkt het.

Dan opent Wim een deur en laat jonge duiven zien die gisteren geringd zijn. “Ik wou ze net gaan loslaten.” In dit deel van het hok zijn kleine hokjes gemaakt voor de zeventig jonge duiven. Ze hebben schitterende kleuren, met spierwitte tot donkergrijze veren. “Ze vliegen dadelijk een rondje en kunnen op die manier wennen. Als ik met mijn bakje schud, komen ze vanzelf terug. Over enkele maanden gaan we ze grotere afstanden leren vliegen.” Dan gaat de klep open en de duiven zoeken massaal het dak op van de duiventil, om vervolgens het luchtruim te kiezen.

400 kilometer

Wim komt uit een duivenfamilie. “Opa had in 1915 al duiven. Mijn vader was ook duivenmelker en ik dus ook.” Geen wonder dat Wim graag drie uur per dag bij de duiven is. Hij pakt een exemplaar in zijn handen, spreidt een vleugel open en laat de verenpracht zien. “Tot hier lopen de tien slagpennen, en vanaf dáár zijn het broekpennen. Een flinke lap, hè! En deze heeft tot tegen zijn lichaam nog een binnenvleugel. Met deze duif gaan we dit jaar nog naar Orléans, vierhonderd kilometer.” Dan maakt hij een andere deur open, waar duiven zitten die prijzen gewonnen hebben, want Mark en Wim gaan uitsluitend voor prestaties. “Dit zijn de doffers die elk een eigen bak hebben. Ze hebben allemaal een eigen nummer op hun ring en in hun bak, waar ook het ringnummer van de duif staat vermeld, het geboortejaar en de naam.” Ook de naam van het vaste vrouwtje staat op een briefje. Het ziet er allemaal zeer zuiver uit in het hok, dat voorzien is van vloerverwarming. Tweemaal daags gaat er de stofzuiger door.

Om de vliegprestaties op te voeren, wordt gewerkt met het zogenaamde weduwschap. Wim: “Deze vogels zien de hele week geen vrouwtje. Vlak voordat ze vertrekken en de duiven worden ingemand, komt een vrouwtje ’n half uur in de bak, maar wel met een traliedeurtje ertussen. Daarna gaat het mannetje apart weg, en even later ook het vrouwtje. Wij spelen namelijk zowel met mannekes als met vrouwkes.” Het is deze motivatie die de duiven zoveel kilometers terug laat vliegen naar hun eigen duivenkooi in Valkenswaard. Sinds kort wordt ook geen voer meer op de grond gestrooid, maar in bakjes. “Nog meer motivatie”, aldus Wim, die vervolgens zegt: “Navenant de vlucht wordt het voer ook eiwitrijker en zwaarder, als reserve voor onderweg.”

De lokduif

Dan komt Mark binnen, de heer des huizes. Terwijl hij eerst even met de uil knuffelt, haalt zijn vrouw Ingrid koffie. Intussen vliegt een grote zwerm duiven nog ’n keer een rondje boven hun duivenhok. Wim blijkt duivenhokbouwer van beroep te zijn geweest, en maakt deze duiventil als laatste exemplaar. Tot 2007 verkoopt hij ook materialen en gereedschappen voor duivenmelkers. Het is indrukwekkend om de beide heren te horen vertellen over de eigenschappen van een duif, de kunst om vanuit Zuid-Europa naar Valkenswaard te vliegen en over de administratie die noodzakelijk is om alles in goede banen te leiden. Verbazingwekkend om te horen over een aparte duif: de lokduif. Vliegen duiven steeds in groepen, als ze naar huis komen vliegen ze alleen. “Dan gooien we deze duif omhoog. Die kan niet vliegen en landt op het dak van het duivenkot. Dan duikt de duif die in aantocht is, onmiddellijk naar beneden en landt op de klep, waar elektronisch de aankomst wordt geregistreerd.”

Mark verklapt dat hij en Wim sinds 2010 samenwerken. “Omdat ik het zo druk heb, werd het moeilijk om voldoende te blijven zorgen voor de dieren. Ik wilde stoppen. Toen kwam Wim met het idee om samen te gaan werken, omdat hij ook moest stoppen vanwege opheffen van zijn timmerwerkplaats, waar zijn duiven zaten”, aldus Mark. Volgens Ingrid zijn de mannen het ideale duivenpaar. Het eerste onvertogen woord moet nog vallen.” Ze vindt het prima, zoals de duivensport bij haar in de tuin beoefend wordt. Zeker nu Wim er vaak is, hoeft niet elk weekend rekening met de duiven gehouden te worden.

Met de buren onderhouden de mannen goede contacten. “Ze ondervinden geen enkele last van onze duiven. Daar zorgen wij wel voor.”

De kick

Natuurlijk gaat het ook over de Valkenswaardse Duivenvereniging, die thuis is in het gebouw op De Warande. Iedere week worden er vluchten georganiseerd, waarvoor de duiven vooraf worden ‘ingekorfd’ in het clublokaal. Daarvoor zorgt vooral Wim. “Zelfs voor de inkoop voor de bar”, zegt hij lachend. De club telt ongeveer dertig leden, waarvan de helft uit Valkenswaard zelf.

“Het is voor elke duivenmelker de kick om in verenigingsverband goede duiven te kweken en de diertjes te zien vliegen. “Ook krijg je een kick als de vogels thuiskomen. Je wilt steeds de snelste hebben van het hele peloton. Soms gaan ze bijna 120 kilometer per uur!”

Boeiend om te horen hoe bevlogen Mark en Wim vertellen over hun hobby, die hun hele leven beheerst. Mocht je belangstelling hebben om er meer van te weten te komen: iedereen is welkom om op vrijdagavond te komen kijken naar het inkorven. Ook het bezoeken van een duivenmelker aan huis is méér dan de moeite waard om wegwijs te worden in deze wondere wereld.

Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android