Nieuwe 'grensoverschrijdende' smokkelroute De Groote Heide zit boordevol verhalen
Maandag 24 april is in Budel op feestelijke wijze een nieuwe fietsroute gepresenteerd. De thematische smokkelfietsroute is ontwikkeld door natuurgrenspark De Groote Heide in samenwerking met VisitBrabant Routebureau en Breda University of Applied Sciences (BUAS). Er wordt gesproken van een belevingsroute.
De gloednieuwe lunchroom ’t Kluutje aan de Markt in Budel is plaats van handeling. Door de beperkte ruimte is het binnen een drukte van belang. Organiserende werkgroepen, belangstellenden, ambtenaren uit Hamont-Achel, Valkenswaard en Cranendonck, ondernemers, pers en andere genodigden genieten van een speciaal smokkelgebakje. Ferdi Das van de gemeente Cranendonck en van De Groote Heide: “Het idee van een smokkelroute bestaat al langer bij VVV Cranendonck. Met De Groote Heide kwam het plan in een stroomversnelling. Het is vooral de beleving met het verhaal dat deze route zo bijzonder maakt.”
Elke Spelters van de Groote Heide legt uit dat de opzet is gerealiseerd met een uniek concept van de Academy for Leisure & Events BUAS uit Breda. “Zij hebben gewerkt met een verhaalperspectief. Dus de fietser gaat echt mee in het verhaal van de smokkelaar of van de commies.” “En het is bijzonder dat je drie of vier keer de grens over gaat”, aldus Ferdi.
Cor Commies en Johannes de Vlugge
Moniek Hover van BUAS is Lector Storytelling en promoveerde op de Efteling als verteller van sprookjes. “Toen VisitBrabant iets wilde met volksverhalen en routes, ben ik erbij betrokken geraakt met mijn team. Inmiddels is dit de tiende belevingsroute die gelanceerd wordt. Het mooie hier is dat alle bewoners in deze regio ook wel iets hebben met de smokkelarij.”
Tussen het publiek loopt prototypesmokkelaar Johannes de Vlugge (Arian Compen); met een grote jute zak op de rug. Ook een echte douanier, Cor Commies, beweegt zich onder het gezelschap, gehuld in traditioneel uniform. Voordat Ferdi de bijeenkomst opent, vertelt vrijwilliger Bob Berlage dat hij de zorg heeft voor de routeaanduiding in het veld. “Ik werk voor het Fietsnet en heb vanwege de wijzigingen drie weken rondgefietst, met borden en palen en een grondboor. Gisteren is het klaar gekomen. Ik heb wel steun gehad van links en rechts.”
Even na vieren heet Ferdi iedereen welkom. “We zijn blij met de grote opkomst”, zegt hij en geeft onmiddellijk het woord aan Daisy, nieuwe uitbaatster van ’t Kluutje. Ze legt uit dat de onderneming een dagbesteding is voor mensen met een beperking. “Er is ook een snoepwinkel en een dagbesteding in het gebouw.” Om de smokkelroute extra kracht bij te zetten heeft zij samen met anderen, zoals leerlingen van het Budelse BRAVO! College, diverse producten ontwikkeld zoals het smokkelgebakje in de vorm van een 'pungel' en een likeurtje. Er is ook smokkelijs, een smokkelkistje en ook een heus smokkelbiertje behoort tot de extra’s. Op dat moment komt ook de smokkelthee tevoorschijn en wordt door wethouder Lemmen in de hoogte gehouden.
In het DNA van de regio
Groote Heide-bestuurslid en wethouder Marcel Lemmen. “We zijn samen met de andere gemeenten, andere deelnemers en ondernemers trots op dit resultaat.” Hij dankt twee vrijwilligers, waaronder Rob voor alle werk in het veld. “Ook Tinus deed prachtig werk.” Lemmen gaat in op de rol van de smokkelroute. Volgens hem zit het in het DNA van iedereen die in deze grensstreek woont. “Het smokkelen is onlosmakelijk verbonden met deze streek en de gemeente Cranendonck. In het Grens- en Smokkelmuseum kun je alles over het smokkelen zien en de verhalen die daar bij horen ontdekken en ook beleven. Het was een romantische tijd maar ook een spannende periode.” Het is een route die verbonden is aan de verschillende horeca-adressen, is 44 kilometer lang en kwam tot stand in samenwerking met de gemeenten Eindhoven, Heeze-Leende, Valkenswaard, Hamont-Achel, Pelt en Cranendonck. “Ondernemers en onderwijs hebben ook een belangrijke rol gespeeld”, zo luidt het.
Vindingrijkheid
Op een tv-scherm wordt een kort filmpje getoond dat is ontwikkeld door VisitBrabant Routebureau in samenwerking met BUAS. Het laat enkele momenten zien van het kat-en-muisspel tussen commies en smokkelaar. Dan verplaatst het gezelschap zich naar buiten, waar Johannes en Cor een korte smokkelact opvoeren. Jan de Bruijn, wethouder van Heeze-Leende en vicevoorzitter van De Groote Heide, verwijdert daarna, samen met zijn collega Marcel Lemmen de vlag van De Groote Heide die over het nieuwe routepaneel hangt. Esther van Sambeek, directeur van De Groote Heide, vertelt aansluitend over de opdracht van de zes gemeenten om het gebied toeristisch en recreatief op de kaart te zetten en te ontwikkelen. “Vindingrijkheid blijkt één van de belangrijkste thema’s van dit gebied te zijn. Vindingrijkheid van de boeren op de zandgrond, de teuten die hier actief waren, maar ook de smokkelaars. Eén van de manieren om die vindingrijkheid naar de mensen te brengen zijn de fiets- en wandelroutes.” Uiteraard wordt de bijeenkomst besloten met een bezoek aan het aanpalende Smokkel & Grensmuseum Cranendonck.
De route loopt via het Brabantse fietsrouteknooppuntennet en is als gratis brochure verkrijgbaar bij VVV Cranendonck, VVV Hamont-Achel en bij diverse ondernemers langs de route. Deze is ook online te bekijken via visitbrabant.com/verhalenaandegrens. Om de route als Cor Commies te beleven, start je bij de Achelse Kluis. Bij het Smokkel- en Grensmuseum in Budel aan de Markt start de route voor smokkelaars als Johannes de Vlugge. Het nieuwe informatiepaneel bij de beide startpunten geeft voldoende informatie.
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android
