Valkenswaard, gelegen in de streek de Kempen in de provincie Noord-Brabant, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot ver voor het jaar 1702. Het dorp, ook wel bekend als Striepersgat tijdens Carnaval, heeft zijn naam door de eeuwen heen zien veranderen van Weerd naar Valkenswaard. Deze naamswijzigingen weerspiegelen de evolutie van het dorp en zijn betekenis in de regio.
De vroegste vermeldingen van de nederzetting die nu bekendstaat als Valkenswaard gaan terug tot de 13e eeuw, toen het bekend was als Wedert. Wedert was een buurtschap die zich ontwikkelde rond de Cromstraet, Geenhoven, Zeelberg en Venbergen. Deze gehuchten groeiden gestaag dankzij de aanwezigheid van watermolens, waaronder de Venbergse Watermolen, die bijdroegen aan hun uitbreiding.
Na de naam Wedert veranderde de naamgeving door de eeuwen heen. De naam Weerd kwam voor het eerst voor in 1446 en later evolueerde dit naar Verckensweerde. Het voorvoegsel "Vercken-" werd toegevoegd om het verschil met de naburige stad Weert aan te duiden en ook vanwege de bloeiende varkensmarkt in Valkenswaard. Door de invloed van valkeniers in het dorp veranderde het voorvoegsel "Vercken-" uiteindelijk in "Valken-".
Valkenswaard's betrokkenheid bij de valkerij bracht welvaart en invloed met zich mee. Valkerij was een belangrijke activiteit in het dorp en veel valkeniers hadden contacten met hoven in heel Europa. Deze periode van welvaart duurde tot ongeveer 1750. De valkerij bracht niet alleen rijkdom naar Valkenswaard, maar het dorp was ook onderdeel van het bestuur van de Abdij van Echternach.
De tijden van oorlogen brachten echter uitdagingen met zich mee. Valkenswaard werd vaak geconfronteerd met de eisen van rondtrekkende troepen tijdens conflicten zoals de Tachtigjarige Oorlog en de Spaanse Successieoorlog. Desondanks wist het dorp zich te herstellen en bloeide het tijdens de 19e eeuw op dankzij nieuwe industrieën zoals steenbakkerijen, leerlooierijen en de opkomst van de sigarenindustrie.
De industriële groei versnelde vanaf 1864 met de opkomst van de sigarenindustrie. Dit zorgde voor werkgelegenheid en een snelle bevolkingsgroei. Veel van de kleine sigarenfabriekjes werden echter tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest. Slechts twee grotere fabrieken, Hofnar en Willem II, bleven bestaan en vormden een belangrijk deel van de lokale economie tot in de late 20e eeuw.
De bevolking van Valkenswaard bleef groeien en de invloed van nabijgelegen Eindhoven was merkbaar. Industriële bedrijven, waaronder die van de VDL Groep, vonden hun plek in het dorp. De voormalige Hervormde kerk, bekend als het Weerderhuys, diende na sluiting als trouwzaal en andere kerken zoals de Sint-Nicolaaskerk en de Heilige Antonius van Paduakerk blijven belangrijke herkenningspunten van het dorp.
De geschiedenis van Valkenswaard is er een van verandering, veerkracht en evolutie. Van de vroege buurtschappen tot de industriële bloei en de modernisering, het dorp heeft zich door de eeuwen heen aangepast en ontwikkeld, terwijl het zijn eigen unieke karakter heeft behouden. Met een rijke geschiedenis en een voortdurende zoektocht naar vooruitgang blijft Valkenswaard een belangrijk deel van de regio en een herinnering aan het verleden van Nederland.
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android