De Borgh geeft openheid van zaken: van verbouwing van 6 miljoen tot opstappen van bestuur
Voor zo’n 6 miljoen euro werd gemeenschapshuis De Borgh omgebouwd tot een modern multifunctioneel centrum. Maar nu blijkt dat het te groot is voor de markt en dat er forse betalingsachterstanden zijn. Het bestuur van de stichting heeft daarom besloten op te stappen. Hoe heeft het zover kunnen komen? De Borgh geeft zelf onderstaande tijdlijn weer.
Het begon allemaal zo’n twaalf jaar geleden. Lees hieronder hoe het kwam tot het opstappen van het bestuur en de betalingsachterstand.
2012
In 2012 kwam de gemeente Cranendonck tot de conclusie dat het toenmalige gemeenschapshuis De Borgh niet meer voldeed aan de hedendaagse eisen en dat er sprake was van achterstallig onderhoud. De vraag was of De Borgh moest worden gerenoveerd of dat nieuwbouw een betere optie was.
2015 tot 2018
In de jaren daarna spraken externe bureaus in opdracht van de gemeente met gebruikers en andere belanghebbenden. Dat leidde tot de conclusie dat nieuwbouw met een theaterzaal de beste optie was. Na instemming van de WMO-raad en het toenmalig Buurtplatform Budel maakte de gemeenteraad in 2015 een projectbudget van 5,9 miljoen euro vrij met de opdracht tot realisatie van de nieuwbouw in 2017. Voorwaarde was dat Stichting De Borgh haar eigendommen: de grond (6.800 vierkante meter) en de gebouwen kosteloos zou overdragen aan de gemeente. Dat vertegenwoordigde een waarde van enkele miljoenen euro’s euro. In die 5,9 miljoen euro waren ook zaken meegenomen als de bar, tribune, licht, geluid en overige inrichtingskosten.
Al snel werd duidelijk dat het begrote budget onvoldoende was. Ook de inmiddels gestegen ontwikkel- en bouwkosten, door de gemeente gewenste nader onderzoek en nader advies, moesten binnen het oorspronkelijke budget worden gerealiseerd. Dat leidde tot het verkleinen van het gebouw met 300 vierkante meter en het schrappen van een aantal energiebesparende maatregelen (onder andere isolatie). Bovendien was er sprake van meerkosten omdat de theaterzaal niet voldeed aan de geluidsnormen. Het budget bleef in al die jaren ongewijzigd.
Ondertussen bleven de bouwkosten oplopen en stond het stichtingsbestuur (bestaande uit Leo van den Langenberg, Geert Thielen en Ton van de Laar (voorzitter)) voor een dilemma. Het hele project stopzetten of het gebouw van de gemeente huren en zelf een aantal noodzakelijke investeringen voor haar rekening nemen die noodzakelijk waren en die eigenlijk ten laste van de verhuurder (gemeente Cranendonck) zijn. Het stichtingsbestuur koos voor dat laatste. Dat gebeurde volgens De Borgh ‘onder druk van de gemeente’. Dat betekende dat er een lening van 500.000 euro moest worden afgesloten bij de gemeente. Daardoor stegen de exploitatiekosten door extra afschrijvingen, aflossingen en rente.
2018
Het stichtingsbestuur had in 2018 een begroting gemaakt en die met de gemeente gedeeld. Die begroting werd door beide partijen ambitieus, maar realistisch geacht. Tot aan de coronaperiode was de exploitatie conform de begroting.
De coronaperiode betekende dat De Borgh beperkt open was en veel minder bezoekers en inkomsten had. Ondanks een financiële bijdrage van de overheid trok dat een zware financiële wissel op De Borgh en verdampten de financiële reserves. Dankzij veel inspanningen van De Borgh is de omzet in 2023 inmiddels meer dan 60 procent hoger dan de oorspronkelijke begroting uit 2018. Maar daarmee kan het jaarlijkse tekort van circa 100.000 euro echter niet worden voorkomen.
2021
In 2021 werd duidelijk dat Stichting De Borgh de huur en aflossingen en rente van de lening niet kon betalen. “Hierover is de gemeente steeds geïnformeerd onder meer door onze financiële jaarverslagen en kwartaalrapportages. Inhoudelijk gesprekken over oplossingsrichtingen hebben bleven tot nu toe zonder resultaat”, meldt De Borgh.
2022
In de zomer van 2022 heeft de gemeente een extern bureau onderzoek laten doen naar de bedrijfsvoering van De Borgh. “Daaraan hebben we onze volledige medewerking verleend.”
2023
In het concept-rapport, dat Stichting De Borgh in juni 2023 heeft ingezien, concluderen de onderzoekers dat:
- De omvang van het gebouw relatief groot is voor de omvang van Budel, maar dat het gebouw een hoge gebruikskwaliteit heeft, voor veel doelen geschikt is en daarmee ook in de toekomst kan blijven voldoen aan een toenemende vraag;
- De Borgh goed gemanaged is, dat een grote groep vrijwilligers een bijdrage levert aan de kwaliteit van de dienstverlening en dat het organisatierisico beperkt is;
- De grote bezoekersaantallen bijdragen aan de exploitatie;
- Het financiële en organisatierisico door grote inspanningen van het bestuur en medewerkers tot een minimum beperkt konden blijven;
- Geen enkel vergelijkbaar multifunctioneel centrum met deze opzet zonder verlies kan draaien en dat andere gemeentes, in tegenstelling tot de gemeente Cranendonck, daar subsidies voor verstrekken.
In haar rapport stellen de onderzoekers dat de theaterzaal van De Borgh relatief groot is voor een gemeente als Cranendonck. De Borgh: “Inmiddels hebben we cijfers aan de gemeente Cranendonck overlegd waaruit blijkt dat de voorstellingen in de theaterzaal in 2023 een winst opleverden die ten goede komt aan de exploitatie van heel De Borgh.”
In datzelfde concept-rapport geven de onderzoekers aan de gemeente de volgende aanbevelingen:
- Laat De Borgh een strategisch beleidsplan maken;
- Zorg voor een herijking van de oorspronkelijke samenwerking en afspraken;
- Verleen extra financiering om het financiële exploitatietekort te dekken;
- Zorg voor verdere verduurzaming van het gebouw.
In juni 2023 volgde een gesprek tussen de gemeente en het stichtingsbestuur om dit concept-rapport te bespreken en werd stilgestaan bij het begrotingstekort. “De gemeente vroeg ons om op zeer korte termijn een beleidsplan en financiële analyse te maken. Die analyse moest nadere uitleg geven over het verschil van de oorspronkelijke begroting uit 2018 ten opzichte van de begroting van 2023 zodat de gemeente de uitkomsten hiervan kon meenemen in haar bestuurrapportage. Die analyse en het beleidsplan kreeg de gemeente binnen een week. We hebben de definitieve versie van dit onderzoek (nog) niet mogen ontvangen of inzien”, aldus De Borgh.
Inmiddels had het stichtingsbestuur een nieuw beleidsplan gemaakt en dat in september 2023 overhandigd en toegelicht aan de wethouder, zegt De Borgh. Daarbij kwam ook de financiële situatie aan bod. De Borgh: “De wethouder stelde zich op het standpunt dat we onze eigen broek moeten ophouden en opperde de suggestie dat exploitatie door een commerciële partij een optie zou zijn. Daarmee ging hij voorbij aan de rapportage die in zijn opdracht was gemaakt. Die had immers duidelijk gemaakt dat de bedrijfsvoering op orde is.” Naar mening van het stichtingsbestuur is de exploitatie van De Borgh met deskundige, ervaren medewerkers op orde en brengt exploitatie door een externe, commerciële partij alleen maar extra kosten en vertrek van vrijwilligers met zich mee.
De Borgh zegt dat ze in oktober 2023 voor de eerste keer een verslag van deze bijeenkomst ontvingen. “Waarin feiten, meningen, interpretaties en onjuistheden door elkaar liepen”, zegt De Borgh daarover. “We hebben daarop onze reactie gegeven. We hebben toen ook aan de wethouder aangegeven dat wanneer we niet met de wethouder en betrokken ambtenaren over mogelijke oplossingen konden spreken, we de gemeenteraad van Cranendonck zouden uitnodigen om ons verhaal te doen. Daarop ontvingen we geen reactie. Vervolgens horen we van de pers dat er met spoed een vergadering is belegd door de wethouder waarin over De Borgh is gesproken. Over ons, maar zonder ons daarbij.”
De Borgh zegt dat ze vervolgens op verzoek van de gemeente nog diverse keren aanvullende informatie verstrekt hebben en vragen hebben beantwoord. “Ook die gesprekken bleven zonder resultaat”, besluit De Borgh. “Het stichtingsbestuur ervaart de houding van de gemeente Cranendonck als allesbehalve constructief en is teleurgesteld over de gang van zaken.”
2024
Inmiddels heeft het stichtingsbestuur kenbaar gemaakt op te gaan stappen. Ten grondslag daaraan ligt al het bovenstaande. Er wordt op korte termijn gezocht naar een nieuw bestuur. Het huidige bestuur, bestaande uit Leo van den Langenberg, Geert Thielen en Ton van de Laar (voorzitter), blijft aan tot 1 augustus 2024.
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android
