Verbouwing van Antoniuskerk, hoe staat het daarmee? 'Het is net LEGO'
Op de hoek van de Eindhovenseweg en Carolusdreef in Valkenswaard wordt op dit moment de Sint-Antoniuskerk getransformeerd tot achttien koopappartementen. We werpen een blik op het project dat 'De Antonius' heet.
Omdat woningbouw en huisvesting hot zijn, spreekt verslaggever Evert Meijs met projectleiders en uitvoerders, bouwbedrijven en ontwikkelaars en geeft een beeld van de voornaamste (ver)bouwlocaties. Vandaag staat in deel 3 het project Sint-Antoniuskerk centraal. Eerder keken we bij renovatieproject Binnenveld en nieuwbouwproject De Valkenier.
Het is druilerig en somber weer, deze ochtend. Het verkeer op de Eindhovenseweg en de Carolusdreef rijdt gewoon door, alsof er op de bouwwerf van de voormalige kerk niks te doen is. Maar het tegendeel is waar. Een kraanmachinist kijkt vanuit enorme hoogte naar beneden en takelt enkele betonvlechtmatten naar boven, terwijl op de grond iemand met zijn vingers wat ronddraait. Hij gebruikt ook een gsm om verbinding te hebben met boven. Mannen met blauwe en witte helmen lopen door de kerk en krioelen tussen de honderden steigerpijpen door, met gereedschap in de hand of materialen op de schouder. Soms roept er iemand iets onverstaanbaars.
Kantoor en keet
De voor- en achtergevel van de Sint-Antoniuskerk toornen hoog de hemel in, gestut met zware stalen balkframes. Het beetje terrein dat beschikbaar is tussen kerk en trottoir, staat vol met busjes van de bouwonderneming, het elektrobedrijf, de installatiejongens en noem maar op. In de hoek staan enkele containers opgestapeld; de bovenste is het kantoor-ter-plekke. Een groeibriljant siert als bedrijfslogo van de werkkamer. Een pijl wijst de weg naar deze uitvoerderskeet: via de stalen trap naar boven.
Drie oorspronkelijke gevels intact
In een riant kantoor zitten Wil de Laat en Sjoerd Damen aan hun bureau. Hun werkruimte is gevuld met tekeningen, werkschema’s en diverse memo’s die op een prikbord zijn bevestigd. Op een whiteboard is een rooster ingetekend voor de komende weken. Week 3 is nog maagdelijk wit. Op de vraag wat er in de kern gebeurt op deze bouwlocatie, zegt werkvoorbereider Sjoerd van Bouwbedrijf Huybregts Relou: “We zijn een oud kerkgebouw aan het transformeren naar achttien koopappartementen. We zijn gestart met de gedeeltelijke sloop van het pand. De binnenkant is helemaal gestipt. Drie gevels zijn blijven staan, waardoor het gebouw aan de buitenkant zo veel mogelijk intact blijft.”
Een kopje koffie wordt gepresenteerd en Sjoerd zegt dat ook de kap van de kerk helemaal verwijderd is. Wil vult aan: “Vóór de bouwvak zijn we gestart met de sloop en in week 35 is de bouw gestart met het boren van palen.” Hij doelt hier op holle stalen funderingspijpen die met een boor in de grond zijn gewerkt en vervolgens zijn volgestort met beton.
Verschil met nieuwbouw
Volgens de heren is er een groot verschil tussen complete nieuwbouw en het verbouwen van een kerk tot appartementencomplex. “Je komt heel andere dingen tegen dan bij een nieuwbouw. Alleen al de maatvoering is hier heel anders dan normaal. Daardoor moet je ook vaak aan andere oplossingen denken”, zo legt Sjoerd uit. “Bovendien”, zo zegt Wil, “zitten er afwijkingen in de bestaande bouw. Het is allemaal niet haaks en de kap is ook niet waterpas. De gevel staat een beetje scheef, eigenlijk. In de bouwperiode van toen was er natuurlijk niet de apparatuur die we nu hebben.”
Op de vraag of er grote risico’s zijn geweest tijdens het slopen, vertelt Wil dat er vooraf natuurlijk nauwkeurig naar het gebouw is gekeken. Wat moet heel blijven en wat mag gesloopt worden? Daarna zijn tijdelijke voorzieningen aangebracht: staalconstructies, naar aanleiding van allerlei berekeningen. “Na de stort van de zoveelste verdieping mag er weer wat staal verwijderd worden”, volgens Sjoerd.
Spitsbogen in een atrium
Dan komt het aspect aan de orde van de oorspronkelijke herkenbaarheid van het gebedshuis. “De kapel die bij de ingang zat, komt weer terug. Dus je kunt altijd nog terug om te bidden”, zegt Wil glimlachend. Volgens Sjoerd doet ook het hoge atrium in de middengang terugdenken aan de oorspronkelijke kerk. Daar heeft de architect goed over nagedacht. Boven de tafel met bouwtekeningen hangen enkele foto’s van hoe het uiteindelijk worden moet. Daarbij is die hoogte zeer goed weergegeven. Zelfs metalen spanten in de vorm van een spitsboog, geven de sfeer van de kerk goed weer. “Ook een aantal glas-in-loodramen wordt weer teruggeplaatst”, zo klinkt het. De beide heren maken gebruik van moderne 3D-werktekeningen om alles zo correct mogelijk uit te kunnen voeren, BIM genoemd: Building Information Modelling.
Dan wordt het tijd om op de werf te kijken. Het regent nog steeds, maar dat schijnt niemand te deren. Als je via de hoofdingang de ‘kerk’ binnenstapt, krioelt het er van steigerpijpen. Honderden en honderden meters. Enkele stempels dragen de balkons, die straks vrij in de ruimte komen te hangen. Wil: “Die zijn iets hellend geplaatst en zakken straks precies horizontaal terug.” Een bouwvakker lijkt wel horde te lopen als hij steeds over horizontale pijpen heen moet stappen, met nog meer pijpen op zijn schouder.
Appartement nog te koop
Op dit moment zijn er vier medewerkers van Huybregts Relou op de bouw, de zestien overige mannen werken vanuit onderaannemers. Dan komt de machinist van de hijskraan met een liftje naar beneden en twee mannen schenken zichzelf een warm kopje koffie in. Er wordt geboord, gezaagd en getimmerd. De nieuwe appartementen tekenen zich langzaam maar zeker af. “Dit appartement heeft een hoge vide. Het laatste appartement dat nog niet verkocht is.” Tegenover ligt het grootste appartement van de bouw, met indrukwekkende afmetingen. De tijdelijke stalen gevelondersteuning maakt nu nóg meer indruk, net als de hijskraan, die met een lang arm over het perceel rijkt.
Lijkt op Lego
Vlak voor Kerst vindt een tweede informatiebijeenkomst plaats voor de toekomstige bewoners. Ze kunnen dan opnieuw van dichtbij zien hoe de bouw vordert. Het lijkt volgens Wil wel op LEGO. Zo wordt stukje bij beetje het project gerealiseerd, in de verwachting dat het gigantische karwei in kwartaal drie of vier wel afgerond zal zijn.
Download de gratis app van Valkenswaard24 en mis niets → Apple | Android
